Page Text
________________
२४८
स्थानागसूत्रे अथवा-दीर्घामेव अद्धां यावद् गर्ह ते गईणीयं नतु इयां यावत् । तथा-हस्वामेव यावद् गर्हते नतु दीर्घामित्यर्थः । एक एथवा द्विधा कालभेदेन गई ते गहणीयभावानामनेरुत्वादिति । अथवा-दीर्घ इस्वं वा कालमेव गहते । अयं भावःविरहाकुलश्चक्रयाको रात्रि गर्ह ते यत्-बहुदीयं रात्रिर्या न क्षीयते । संचरणादिप्रतिरुद्धो बुभुक्षापीडितउलूको दिवसं गर्हते यत्-अन्धकारप्रदर्शको बहुदीर्घोऽयं दिवसः, यो न क्षीयते । एवम्-आधिव्याकुलः पुरुषो रात्रिन्दिवरूपं कालं दीर्घत्वेन गर्हते । शातागविण्ठश्च इस्वत्वेन रात्रि दिवसं च गर्हते, इति ॥ सू०५॥ एक माल की अपेक्षा से दिमास आदि का समय दीर्घ होता है इसी तरह कोई एक अल्पकाल तक गर्हणीय की गहीं करता है अथवा-दीर्ध काल तक ही गर्हणीय की नहीं करता है थोड़े काल तक गर्हणीय की गर्दा नहीं करता है तथा थोड़े कालतक ही गीं करता है दीर्घकाल तक गर्हणीयकी गहीं नहीं करता है अथवा कोई एक दो प्रकार के कालखेदसे गर्हणीय भावों में विविधता होने के कारण गर्हणीय की नहीं करता है अथवा कोई दीर्ध और इस्व काल मान कर उस की ही गर्दा करता है जैसे-विरह से आकुल हुआ चकवाक रात्रि की नहीं करता है कि यह रात्रि बहुत दीर्ध बड़ी है जो अभी तक भी क्षीण नहीं हो रही है संच. रणादि से प्रतिरूद्ध हुआ बुभुक्षित उल्लू दिवस की गहीं करता है कि यह दिवस बहुत दीर्घ है जो अभी तक क्षीण नहीं हो रहा है इसी तरह से आधि व्याधि से विकल पना हुआ पुरुष रात्रि और दिन इन दोनों દીર્ઘ ગણાય છે. આ રીતે કેઈક સાધુ અલ્પકાળ સુધી ગહણીયની (પાપની) ગહ કરે છે. અથવા-દીર્ઘકાળ પર્યન્ત પાપની ગહ કરે છે, અલ્પકાળ પર્યન્ત પાપની ગહ કરતો નથી. ત્યારે કેઈ સાધુ એવા હોય છે કે અલ્પકાળ પર્યન્ત પાપની ગર્યો કરે છે, દીર્ઘકાળ પર્યન્ત કરતા નથી અથવા કઈક સાધુ એવાં પણ હોય છે કે તે બે પ્રકારના કાળભેદોથી ગીંણીય પદાર્થમાં વિવિધતા હોવાથી ગીંણયની ગહ કરે છે. અથવાકેઈ હસ્વકાળને દીર્ઘકાળ માનીને અને કઈ દીર્ઘકાળને હસવકાળ માનીને તેની જ ગહ કરે છે. જેમકે વિરહથી આકુળ વ્યાકુળ થયેલ ચકવાક પક્ષિ રાત્રિની ગહ કરે છે. તેને એવું લાગે છે કે
આ રાત્રિ ઘણી લાંબી છે–તે હજીપૂરી જ થતી નથી” ઘુવડ પક્ષી દિવસે દેખી શકતું નથી, તેથી દિવસે તે ખોરાકની શોધમાં નીકળી શકતું નથી. દિવસે બુભૂક્ષિત (ભૂખ્યું) ઘુવડ દિવસની ગહીં કરે છે કે આ દિવસ ઘણે લાંબો : છે, હજી પૂરે જ થતો નથી ! ” એજ રીતે આધિવ્યાધિથી વ્યાકુળ બનેલ
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |