Sthanang Sutram Part 01

SR No.: 009307
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 706
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 41 MB

Page 243

सुधा टीका स्था० २ ० १ सू० ४ क्रियादीनां द्वित्यनिरूपणम्
जी मातीतिकी, अजीवप्रातीतिकी चेति । तत्र जीवं प्रतीत्य यः कर्मत्परूपो व्यापारः सा जीवप्रातीतिकी । अजीवं प्रतीत्श यो रागद्वेपजन्य. कर्मबन्धः समा अजमावती । सामन्तोपनिपातिकी चापि द्विविधा - जीवाजीवभेदात् । तथाहि - जीवसामन्तोपनिपातिकी, अजोवसामन्तोपनिपातिकी चेति । कस्यचिद् वली : गुन्दरस्तं च जनो यथा यथा मलोकयति-प्रशंसयति च, तथा, तत्स्वामी हृष्यतीति तस्य जीवसामन्तोपनिपातिकी क्रिया भवति । तथा - अजीवं - स्थादिकं दृष्ट्वा प्यdisजीव सामन्तोपनिपातिकी ' इति ।
पुनरन्यथा क्रियाया द्वैविध्यमाह - ' दो किरियाओ ' इत्यादि । द्वे क्रिये प्रज्ञप्ते । तद् यथा स्वादस्ति की, नैसृष्टि की चेति । स्वहस्तेन नित्ता स्वास्तिकी ।
तिकी क्रिया दो प्रकार की है- जीवप्रातीति की और अजीवप्रातीति की जीव की प्रतीति करके जो कर्मबन्ध रूप व्यापार होता है वह जीव प्रातीतिकी किया है तथा अजीव को प्रतीति करके जो रागद्वेष जन्य कर्मबन्ध होता है वह अजीव प्रातीतिकी क्रिया है सामान्तोपनिपातिकी क्रिया भी दो प्रकार की है- एक जीव सामान्तोपनिपानि की और दूसरी . अजीव सामन्तोपनिपातिकी किसीका बैल आदि सुन्दर है उसे जैसे २ मनुष्य देखता है वैसे २ उसकी प्रशंशा करता है इस से उसका स्वामी अधिक हर्षित होता है इस तरह से उसके जीव सामन्तोपनिपातिकी क्रिया होती है तथा अजीव रथादिक रूप पदार्थ को देखकर हर्ष मानने वाले जीव के अजीव सामन्तोपनिपातिकी क्रिया होती है
રૂપ વ્યાપાર થાય છે તેને સામન્તાપનિપાતિકી ક્રિયા કહે છે. પ્રાતીતિકી ક્રિયા બે પ્રકારની છે–(૧) જીવપ્રાતીનિકી અને (૨) અજીવ પ્રાતીતિકી. જીવની પ્રતીતિ કરીને જે કમ બધ રૂપ વ્યાપાર થાય છે તેને જીવપ્રાતીતિકી ક્રિયા કહે છે. તથા અજીતની પ્રતીતિ કરીને જે ગગદ્વેષજન્ય કમમધ થાય છે તેને અજીવ પ્રાનીતિકી કિયા કહે છે. સામન્તપનિપાતિકી ક્રિયાનાં પણ એવા જ मे लेह हे-(१) व सामन्तोपनिपातिठी थाने (२) व सामन्तोपनि પતિકી. જેમકે ટેઇનેા બળદ સુંદર છે. જે જે મનુષ્યે તેને એવે છે તે તે મનુષ્ય તેની પ્રશ'સા કરે છે. તેથી તે બળદને માલિક ખુશ થાય છે આ રીતે તેના દ્વારા જીવઞામન્તાપનિપાતિકી કિયા થય છે તથા અછત્ર રઘુ વસ્તુને જોઇને હર્ષ પામનાર વ્યક્તિ દ્વારા અજીવ સામન્તપનિપાનિકી યા થાય છે.
દ
या २९