Page Text
________________
१४२
स्थामाहसूत्रे रिकवैक्रियशरीरद्वयमाश्रित्य मनोवाकायानां कृतकारितानुमोदितभेदेरिद यद्यपि अष्टादशविधं भवति, विविधोपाधिवगाद वा विविधं भवति, तथापि सामान्यमाश्रित्येकत्वं बोध्यम् । तथा-परिग्रहः-परिगृह्यते स्वीक्रियते इति परिग्रहः । स च एकः । परिग्रहो बाह्याभ्यन्तरभेदेन द्विधा । तत्र-वाद्यः परिग्रहो धर्मोपकरणव्यतिरिक्तो धनधान्यद्विपदचतुष्पदादिरनेकधा । आभ्यन्तरस्तु मिथ्यात्वाविरतिकपायप्रमादादिरनेकधा । यद्वा-परिग्रहणं परिग्रहः-मूछेत्यर्थः । तथा-क्रोधो यावत लोभ एकः । यावत्पदाद् मानमाये च ग्राह्ये । क्रोधादयश्च जीवपरिणामाः । एते एवं वैक्रिय इस शरीरद्वय को आश्रित करके मन वचन और काय इनके कृत कारित और अनुमोदना के भेद से १८ प्रकार का होता है । __ अथवा-विविध उपाधि के वश से अनेक प्रकार का भी होता है तब भी सामान्य की अपेक्षा से यह एकात्वसंख्याविशिष्ट कहा गया है तथा परिग्रह जो स्वीकार किया जाता है वह परिग्रह है यह बायपरिग्रह और आभ्यन्तर परिग्रह के भेद से दो प्रकार का कहा गया है इनमें धर्मोपकरणके व्यतिरिक्त जो धन धान्य द्विपद चतुष्पद आदि रूप होता है वह बाहय परिग्रह है और यह अनेक प्रकार का होता है और जो मिथ्यात्व अविरति कषाय प्रमाद आदि रूप होता है वह आभ्यन्तर परिग्रह है यह आभ्यन्तर परिग्रह भी अनेक तरह का होता है।
अथवा-सूी का नाम परिग्रह है यह सब भी अपने २ सामान्य की अपेक्षा एकत्वसंख्याविशिष्ट है तथा क्रोध यावत्-मान माया और રની અપેક્ષાએ મન, વચન અને કાર્યો દ્વારા કૃત, કારિત અને અનુદનાના ભેદથી ૧૮ પ્રકારનું હોય છે, અથવા વિવિધ ઉપાધિની અપેક્ષાએ અનેક પ્રકારનું પણ હોય છે, છતાં પણ સામાન્યની અપેક્ષાએ તેમાં એકત્વ બતાવવામાં આવ્યું છે. જે વસ્તુને સ્વીકાર (સંગ્રહ) કરવામાં આવે છે તેને પરિગ્રહ કહે છે. બાહ્ય પરિગ્રહ અને આભ્યન્તર પરિગ્રહના ભેદથી તેના બે પ્રકાર કહ્યા છે. ધર્મસાધન સિવાયનાં જે ધન, ધાન્ય, દ્વિપદ, ચતુષ્પદ આદિના પરિગ્રહને બાહ્યપરિગ્રહ કહે છે, અને તે પરિગ્રહ અનેક પ્રકારના હોય છે. તથા જે મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય, પ્રમાદ આદિરૂપ હોય છે, તે પરિગ્રહને આભ્યન્તર પરિગ્રહ કહે છે. તે અલ્પત્તર પરિગ્રહ પણ અનેક પ્રકાર હોય છે. અથવા મૂચ્છભાવને પણ પરિગ્રહ કહે છે. તે બધાં પરિબ્રહે પણ સામા ન્યની અપેક્ષાએ એકવ સંખ્યાવાળા છે.
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |