________________
स्थानाही अत्रोच्यते-भगवतीसूत्रे गौतमेन पृष्टो भगवान् उत्तरविकुणाया वाह्यपुद्गलादानपूर्वकत्वमेव प्रोक्तवान् । तथा-हि
"देवे णं मंते ! यहिडीए जाव महाणुभागे वाहिरए पोग्गले अपरि आइत्ता पभू एगवन्नं एगख्वं विउवित्तए ?, गोयमा ! नो इणढे समर्ट । देवेणं भंते ! वाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पमू ?, हंता ! पभू" इति । __छाया-देवः खलु भदन्त ! महद्धिको यावत् महानुभावो वाह्यान् पुद्गलान् अपर्यादाय प्रभुरेकवर्णमे करूपं विकुर्वितुम् ? गौतम ! नायमर्थः समर्थः । देवः खलु भदन्त ! वाह्यान् पर्यादाय प्रमुः ? हन्त ! प्रभुः" इति ।
अत उत्तर विकुर्वणा बायपुद्गलादानपूर्विकैव वोध्येति ।। सू० १८ ।।
शंका--इस सूत्र में "अपरिआइता" इस वचन द्वारा उत्तर विकुर्वणा का व्यवच्छेद किया गया है सो यह उत्तर विकवणा वाह्यपुद्गलों के आदान पूर्वक ही होती है इस विपय में क्या प्रमाण है ?
उ०--भगवती सूत्र में गौतम के द्वारा पूछे गये भगवान ने उत्तर विकुर्वणा को वाह्यपुगलों को ग्रहण करने से ही होती हुई कहा है। वहां का वह प्रकरण ऐसा है__ "देवेणं भंते महिडीए जाव महाभागे बाहिरए पोग्गले अपरि आइत्ता पभू एगवन्न एगरुवं विउवित्तए ? गोयमा ! णो इणहे समढे देवेणं भंते ! वाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पभू ? हंता पभू" इति । इस प्रकरण में गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है हे भदन्त ! महा ऋद्विवाला
A-सूत्रमा “ अपरि आइत्ता " । पयन | उत्तर वि. વંણાને વ્યવચ્છેદ કરવામાં આવ્યું છે એટલે કે તેને ગ્રહણ કરવામાં આવેલ નથી. તે ઉત્તર વિક્ર્વણું બાહ્યપુતલેને ગ્રહણ કરીને જ થાય છે, એવું કયા પ્રમાણને આધારે કહે છે?
, ઉત્તર–ભગવતી સૂત્રમાં ગૌતમ સ્વામીએ આ વિષયને અનુલક્ષીને પૂછેલા પ્રશ્નના ઉત્તર રૂપે મહાવીર પ્રભુએ કહ્યું છે કે “બાહ્યપુતલેને ગ્રહણ કરીને જ ઉત્તર વિતુર્વણ થાય છે.” ભગવતી સૂત્રમાં આ વિષયને અનુલક્ષીને આ પ્રકારના પ્રશ્નોત્તરો આપ્યાં છે – ____“ देवेणं भंते ! महिड्ढीप जाव महाणुभागे बाहिरए पोग्गले अपरिआइत्ता पभू एगवन्नं एगरूवं विउवित्तए १" "गोयमा ! णो इणटे समढे " " देवेणं भते । बाहिरए पोगले परियाइत्ता पभू?” “हता पभू" त्या
ગૌતમ સ્વામીને પ્રશ્ન–“હે ભગવન્! મહાદ્ધિવાળે અને મહાપ્રભાવશાળી દેવ શું બાહ્યપુતલેને ગ્રહણ કર્યા વિના એક વર્ણવાળી અને એક