________________
सुत्रकृताङ्गसूत्रे
५६०
तथा स्वकृतकर्मणः फलं भुञ्जन्ति भयं भावः - कुशीलास्ते कर्म कृत्वा यथा कथंचित्कर्मणां फलमुपभुञ्जन्त्येव एव देव एकजन्मनि वा, अनेकदाsनेक जन्मनि वा । शतसहस्रजन्मनि वा, एवं कर्म कुर्वन्तः फलमुपभुञ्जन्ति । पुनस्तत्कर्म कुर्वन्तो जन्मान्तरमर्जयित्वा पुनः कर्मफलमनुभवन्तः संसारेच क्रान्तातिक्रान्ता भवन्ति । तदुक्तम् -'मा होहि रे विसनो जीव ! तुमं विमणदुम्प्रणो दीणो । हु चितिएण फिइ तं दुक्खं जं पुरा रइयं ॥१॥
प्रवाह किसी किसी का अनन्त काल तक किसी का लम्बे काल तक और किसी का सदा काल तक चलता रहता है । अनादि काल से यही परम्परा चली आ रही है । उदीर्ण कर्मों को समभाव से सहन किये विना यह प्रवाह अवरुद्ध नहीं होता (नहीं रुकता )
आशय यह है - कुशील (पापी) जीव कर्मों का बंध करके किमी न किसी रूप में उनका फल भोगते हैं। कोई उसी जन्म में, कोई अगले जन्म में, कोई एक जन्म में कोई सैकड़ों हजारों जन्म में । वे फलोपभोग के समय रागद्वेष करके नवीन कर्म उपार्जन करते हैं और फिर. उस का फल भोगते हैं । इस प्रकार भावकर्म ( रागद्वेष परिणति ) से द्रव्यकर्म (ज्ञानावरणीयादि आठकर्म) और द्रव्यकर्म से भावकर्म उत्पन्न होते रहते हैं । दोनों का उभयमुख कार्यकारणभाव वीज वृक्ष की सन्तान के समान अनादि काल से चला आ रहा है । इस अनादि कर्म.
કાઈને તે પ્રવાહ લાંબા કાળ સુધી ચાલુ રહે છે અને કાઈને સદાકાળ ચાલુ જ રહે છે. અનાદિ કાળથી એજ પર પરા ચાલી જ રહી છે. ઉદૃીણુ (ઉદયમાં આવેલાં) કર્માંને સમભાવથી સહન કર્યાં વિના આ પ્રવાહ અવરુદ્ધ થતાં नथी (अटङतो नथी)
આ કથનનુ તાત્પર્ય એ છે કે કુશીલ (પાપી) જીવા કાના અન્ય કરીને કાઈ ને કાઈ રૂપે તેમનું મૂળ ભાગવ્યા કરે છે. કાઈ એજ જન્મમાં, કેાઈ પછીના જન્મમાં, કાઇ સેંકડા કે હજારા જન્મમાં કર્મોનું ફળ ભાગવે છે. લાપભાગ કરતી વખતે તે રાગદ્વેષ કરીને નવીન કર્યાંનું ઉપાર્જન કરે છે, અને પાછું તેનું ફળ ભાગવે છે. આ પ્રકારે ભાવકમ (રાગદ્વેષ પિર युति) वडे द्रव्यर्भ (ज्ञानावरीय आहि माह उर्भ ) अने द्रव्यर्म, 3 ભાવકમ ઉત્પન્ન થતાં જ રહે છે. ખન્નેનું ઉભયમુખ, કા કારણ ભાવ બીજ વૃક્ષનાં સંતાનની જેમ અનાદ્દિ કાળથી ચાલ્યું જ આવે છે, આ કમ`પ્રવાહને
