________________
सूत्रकृताङ्गसूत्र प्रियन्ते । परदारिकाणां वृषणोच्छेदः क्रियन्ते । तथा महापरिग्रहारंभवतां क्रोधमायामानलोभिनां च क्रोधादि कार्य स्मारयित्वा तादृशमेव दुःखमुत्पाद्यते। तस्मात् सम्यगुक्तम्-यथावृत्तं कर्म तादृग् एव तत्कर्मविपाकाऽऽपादितो भारः इति ॥२६॥ मूलम्-समन्जिणित्ता केलसं अणज्जा ईठेहिं कंतेहि य विप्पहणा। ते दुन्भिगंधे कलिणेय फासे कम्मोवगा कुणिमे आवसंति
त्तिबेमि ॥२७॥ छाया-समज्य कलपमनार्या इष्टैः कान्तैश्च विपहीनाः।
ते दुरभिगन्धे कृत्स्ने च स्पर्श कर्मोपगाः कुणिमे आवसन्ति । इति ब्रवीमि ॥२७॥ भेदन किया जाता है । परकीय द्रव्य का अपहरण करने वालों के अंग काटे जाते हैं । परस्त्रीगामियों के अण्डकोष उखाड लिये जाते हैं। महारंभ और महापरिग्रह वालों को तथा क्रोध, मान, माया और लोभ करने वालों को उनके दोषों का स्मरण करवाकर उन्हों के अनु रूप दुःख उत्पन्न किये जाते हैं । अतएव ठीक ही कहा है कि जैसा कर्म किया गया है, तदनुरूप ही उस कर्म के विपाक से उत्पन्न भार (कष्ट) सहन करना पडता है ॥२६॥
'समज्जिणित्ता' इत्यादि । - शब्दार्थ-'अणजा-अनार्या.' प्राणातिपात आदि क्रूर कम करने वाले अनार्य पुरुष 'कलुसं-कलुषम्' पाप को 'सनन्जिणित्ता-समय उपा. એજ પ્રકારે નારકના ભવમાં તેમનાં શરીરનું છેદન–ભેદન કરવામાં આવે છે. જે એ પૂર્વભવમાં મૃષાવાદનું સેવન કર્યું હોય છે, તેમને પરમધાર્મિક અસુરે તે મૃષાવાદનું સ્મરણ કરાવીને તેમની જીભ કાપી નાખે છે. પારકા દ્રવ્યનું અપહરણ કરનારા જીવન અંગે કાપી નાખવામાં આવે છે. પરસ્ત્રી સાથે કામભેગેનુ સેવન કરનાર છેના અંડકોષ ખેંચી કાઢવામાં આવૅ છે. મહારંભ, મહાપરિગ્રહ, ક્રોધ, માન, માયા અને સેક્સ કરનારા જીવોને તેમના દેનું સ્મરણ કરાવીને તે દેને અનુરૂપ યાતનાઓ આપવામાં આવે છે, તેથી જ સૂત્રકારે આ પ્રકારનું જે કથન કર્યું છે, તે યથાર્થ જ છે-“જે જીવે જેવા કર્મ કર્યા હોય, તેને અનુરૂપ-તે કર્મને વિપાક જનિત-ભાર (કચ્છ) તેને સહન કરવું જ પડે છે. એટલે કે કરેલાં કર્મોનાં ફળ દરેક જીવે અવશ્ય જોગવવા જ પડે છે. મારા - 'समन्जिणिचा' त्या
vert-'अणज्जा-अनार्याः' प्रातिपात पोरे १२ ४ ४२९१वाणा नार्य पु२५ 'कलुसं-कलुयम्' पापने 'समन्जिणिता-समय पान शन
