________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ.३ ७.२ उपसर्गजन्यतपासंयमविराधनानि० ९१ यथा कातरः पुरुषः संग्रामात्मागेव यदि कदाचिन्मम पराजयः उपस्थितो भवेत्तदा मया किं करणीयं कथं वाऽऽत्मा रक्षगीय इत्यादिविवार्य स्वरक्षणाय आदित एवं दुर्गादीनामन्वेषणं करोति ॥१॥ मलम्-मुहुत्ताणं मुहुत्तस्ल मुहुत्तो होइ तारिलो।
पराजियाऽबसप्पामो इति भीरु उवहइ ॥२॥ छाया-मुहूर्तानां मुहूर्तस्य मुहूतौ भवति तादृशः ।
पराजिता अवसामः इति भीरुरुपेक्षते ॥२॥ 'मनुष्य जीवित रहे तो बैंकडो कल्याण देखता है।' अतः यह अपने प्राणों के रक्षण के लिए पहले से ही स्थान की खोज करता है। . आशय यह है कि कायर पुरुष संग्राम से पहले ही, पीछे की ओर. दुर्ग आदि स्थानों को देखता है कि कदाचित्यू पराजय का सामना करना पडा तो में पीछे भागकर कहां छिपूना और अपने प्राण पचाऊंगा ॥१॥
शब्दार्थ-'हुताणं-मुहूतानाम्' बहुत मुहूतौ का 'हुत्तस्समुहत्तस्य' अथवा एक मुहत का 'तारितो-तादृशः' कोई ऐसा 'मुटुत्तो होइ-मुहूतों भवति' अवरूर होता है 'पराजिया-पराजिताः' शत्रु से पराजित हम 'अक्सप्पामो-अवसामः' जहां छिप सके 'इति-इति' ऐसे स्थान को 'श्रीरा-भीम.' काघर पुरुष 'उबेहद-उपेक्षते' सोचता है ॥२॥ રહે તે ઍક કલ્યાણકારી પ્રસંગો દેખે છે આ પ્રકારનો વિચાર કરીને કાયપુરુષ પહેલેથી જ પિતાના પ્રાણનું રક્ષણ કરી શકાય એવા સ્થાનની શોધ કરતા જ રહે છે. - આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે કાયર પુરુષ સંગ્રામની શરૂઆત થયા પહેલાં જ પોતાનાં પ્રાણની રક્ષાને વિચાર કર્યા કરે છે. કદાચ યુદ્ધમાં પરાજય થાય તે પીછેહઠ કરીને કયાં છૂપાઈ જવાથી પોતાના પ્રાણોની રક્ષા થઈ શકશે, તેને વિચાર તે પહેલેથી જ કરી રાખે છે. કોઈ કિલ્લે, પર્વતની ગુફા આદિ આશ્રયસ્થાને તે દયાનમાં રાખી લે છે ગાથા ૧
• शा--'मुहुत्ताणं-मुहूर्तानाम्' म भुत्तानु 'मुहुत्तस्स-मुहुर्तस्य' मथवा मे मुडूतनु ,'तारिख-ताश.' १७ वा 'मुहुत्तो होइ-मुहूत्तों भवति' अपस२ हाय छे 'पराजियां-पर जिता.' शत्रुथी ५ird ममे 'अवखप्पामोअवसर्गमः' यां छुपा शकीले 'इति-इति' वा स्थानने 'भीरू-
भीमर ५३१ 'उवेहइ-उपेक्षवे' पियारे छे. ॥२॥
