________________
૭૮
आचाराङ्गसूत्रे
रमणमपि सम्यक्त्वशब्दव्यपदेश्यमिति भावः । इति = एवं पश्यत - यूयं जानीत । यतः - येन=आरम्भोपरमणरूपेण कारणेन घोरं = घोरदुःखजनकं कर्मवन्धं, वधं, दारुणं= दुःसहं परितापं=शारीरं मानसं च दुःखं नाप्नोतीत्यर्थः, तस्मात् सकलसावद्यव्यापारेभ्यो निवर्तितव्यमिति भावः । यद्वा - येन - आरम्भेण सावधानुष्ठानेन घोरं वन्धं वधं दारुणं परितापं च प्राप्नोति तस्मादारम्भादुपरतो भवेदित्यर्थः ॥ ०७ ॥ कि समकित के होने पर ही आरम्भनिवृत्ति होती है, तो भी कारण में कार्य के उपचार से ही आरम्भनिवृत्ति को समकित कहा गया है, ऐसा समझना चाहिये ।
जीव इस सावध व्यापार के परित्याग से ही कर्मबन्ध, वध और और दुःसह शारीरिक एवं मानसिक कष्टों से सदा यचता है, इस लिये आत्महितैषी का कर्तव्य है कि वह इस सावयव्यापाररूप क्रिया से सदा दूर रहे |
विशेषार्थ - यह निश्चित सिद्धान्त है कि सावध व्यापार से जीवों के परिणामों में दुर्वृत्ति सदा जागृत रहती है। उससे जीव तरह-तरह के साधनों के जुटाने में ही अपने जीवन को बिता देता है। ऐसा क्यों होता है ? जब हम इसका मुक्ष्म निरीक्षण करते हैं तो हमें इस की तह का पता अच्छी तरह से लग जाना है कि वह यह विषयभोगेच्छा ही है ।
इसके फदमें फसा हुआ जीव ज्ञाता एवं तत्त्वज्ञ बनने का ढोंग ही करना है । उसके पास में निज के हित के लिये कुछ भी नहीं होता ।
નિવૃત્તિ સમકિતનુ કાર્ય છે, કારણ કે સમકિતના થવાથીજ આરંભનિવૃત્તિ થાય છે, તે પણ કારણમા કાર્યના ઉપચારથી આર ભનિવૃત્તિને જ સમિકત કહેવામા આવેલ છે, એમ સમજવું જોઇએ
જીવ આ માદ્ય-વ્યાપારના પરિત્યાગથી કખ ધ, વધુ અને ૬ સહ શારીરિક માનસિક કન્ટેોથી સદા બચે છે, માટે આત્મહિતષીનુ કર્તવ્ય છે કે તે સદા આ સાવદ્ય-વ્યાપારથી દૂર રહે,
વિશેષાએ નિશ્ચિત સિદ્ધાન્ત છે કે સાવદ્ય વ્યાપારાથી જવાના પરિણામામા સદા દૃત્તિ જાગૃત રહે છે, તે થકી જીવ તરહ–તરહના સાધનાને એકત્રિત ફરવામા જ પોતાના જીવનને વ્યતીત કરી દે છે એમ કેમ બને છે? ત્યારે અમે તેનુ સૂક્ષ્મ નિરીક્ષણ કરીએ છીએ ત્યારે અમાને ચાકસપણે તેનુ સમાધાન મળી જાય છે કે તે આ વિષય ભાગેાજ છે
અની પકડમા સેલા જીવ જ્ઞાતા અને તત્ત્વજ્ઞ મનવાના ઢાગ જ કરે છે તેની પાસે પેાતાના હિતને માટે કાઈ પણ હાતુ નથી, પેાતાના વિષય કપાયની