________________
६००
आचारागसूत्रे यद्वा-इयम् उपक्रान्ता, ज्ञातिः सम्यक्त्वरूपा परिणतिः, यस्य नास्ति, तस्यान्या-विवेकिनी परिणतिः साद्यानुष्ठानपरिहारकारिणी कुतः स्यादित्यर्थः ।।०७॥ सम्यक्त्वे निष्यमतिस्थिरीकरणाथै पुनराह-'
दिसुयं' इत्यादि। मूलम्-दिडंसुयं मयं विण्णायं जं एवं परिकहिज्जइ॥सू०८॥ छाया—दृष्टं श्रुतं मतं विज्ञातं यदेतत् परिकथ्यते ॥ मू० ८॥
टीका-यदेतत् सम्यक्त्वं मया परिकथ्यते, तत् दृष्टं तीर्थंकरैः केवलालोकेनावलोकितम् , ततः श्रुतं गगधरादिभिः श्रवणविषयीकृतं, मतं लघुकर्मणां मनोवृत्ति को दृषित करनेवाली होने से ही समकिती के लिये हेय वतलाई गई है।
अथवा--'सम्यक्त्व की अप्राप्ति में सम्यग्ज्ञान नहीं होता है। इस बात को भी इसी सूत्र में कहते हैं-'जस्स नस्थि' इत्यादि ।
जिस जीवके पास सम्यक्त्वपरिणति नहीं है उसको सावध व्यापारोंसे हटानेवाली विवेकपरिणति भी कैसे हो सकती है? अर्थात् नहीं हो सकती है ॥ सू०७॥
सम्यक्त्वने शिष्यकी बुद्धिको दृढ़ करने के लिये सुधर्मास्वामी फिरसे कहते हैं--'दिलं सुयं' इत्यादि ।
जिस समकिनका मैंने वर्णन किया है वह दृष्ट, श्रुत, अनुमत और विज्ञात है। यहां पर सुधर्मास्वामी समकितके विषयमें खुलासा करते हुए कहते हैं कि-हे जम्बू ! जिस समकिनका यहां वर्णन किया गया है वह मैने अपनी बुद्धि से नहीं कहा है; किंतु 'दृष्टं'-तीर्थङ्करों ने उसका મનોવૃત્તિને દૂષિત કરવાવાળી હોવાથી જ સમકિતને માટે હેય છે, એમ કહ્યું છે.
અથવા સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિમાં સમ્યગ્સાન થતું નથી. આ વાતને પણ આ सूत्रमा जे-जत्सनत्थियादि.
જે જીવની પાસે સમ્યફત્વપરિણતિ નથી તેને સાવદ્ય વ્યાપારથી દૂર કરવાવાળી વિવેકપરિણતિ પણ કેવી રીતે થઈ શકે ? અર્થાત્ થઈ શકતી નથી માસૂછા
સમ્યક્ત્વમાં શિષ્યની બુદ્ધિને દૃઢ કરવાને માટે સુધર્માસ્વામી ફરીથી કહે - दि@ सुर्य' त्यादि
જે સમક્તિનું મેં વર્ણન કર્યું છે તે દુષ્ટ, શ્રુત, અનુમત અને વિજ્ઞાત છે આ ડેકાણે સુધર્માસ્વામી સમકિતવિષયમાં ખુલાસો કરીને કહે છે કે-હે જખુ! જે સમકિતનું આ ડેકાણે વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે તે મેં પિતાની બુદ્ધિથી नधी यु; ५६ दृष्टं' ती शये तेनो पोतानाशान३पी प्रशिथी साक्षा
