________________
५९५
सम्यक्त्व-अध्य० ५. उ. १
उक्तरीत्या सम्यक्त्वरूपं प्रदर्य, तत्माप्त्यनन्तरं तत्र स्थिरीकरणाय सम्यग्दृष्टेः कर्तव्यं प्रतिबोधयति-तं आइत्तु' इत्यादि ।
मूलम्-तं आइत्तु न निहे न निक्खिवे जाणित्तु, धम्म जहा-तहा ॥ सू०४॥
छाया-तत् आदाय न निहुवीत, न निक्षिपेत्, ज्ञात्वा धर्म यथा-तथा ॥४॥
टीका-तत्-सम्यग्दर्शनापरनामकं सम्यक्त्वम् , आदाय-गृहीत्वा प्राप्येति यावत् , धर्म श्रुतचारित्ररूपं, यथा-तथा येन केनापि प्रकारेण शुरूपदेशादिना ज्ञात्वा, यद्वा-धर्म वस्तुस्वभावं ज्ञात्वा न निढुवीत, सम्यक्त्वं तत्कार्याऽकरणेन नाऽऽच्छादयेदित्यर्थः । प्रशमसंवेगनिर्वेदानुकम्पादिभिः सम्यक्त्वं प्रकाशयेदिति की प्रमाणतासे ही वचन में प्रमाणता आती है । जब प्रतिपाद्य अर्थरूप धार्मिक उपदेश विसंवाद आदि से रहित है तो फिर क्यों नहीं उसके प्रतिपादक वचनों में सत्यता आवेगी? अवश्य ही आवेगी। इस प्रकारकी दृढ़ आस्था ही तत्त्वार्थश्रद्धानरूप सम्यक्त्व है । सू० ३॥
पूर्वोक्त रीतिसे सम्यक्त्वका स्वरूप प्रकट कर उसकी प्राप्तिके बाद उसमें सुस्थिर करनेके लिये सम्यग्दृष्टि जीव का कर्तव्य प्रकट करते हुए श्री सुधर्मास्वामी कहते हैं-'तं आइत्तु न निहे ' इत्यादि। ___ जीव उस समकित को प्राप्त कर गुरूपदेशादिकरूप जिस किसी भी प्रकारसे श्रुतचारित्ररूप धर्म को अथवा वस्तुस्वभावको जान कर उस समकित को आच्छादित नहीं करे और न उसको छोड़े। समकित को प्राप्त कर लेने पर समकिती जीव को प्रशम, संवेग, निर्वेद और અર્થની પ્રમાણતાથી જ વચનમાં પ્રમાણતા આવે છે. જ્યારે પ્રતિપાદ્ય–અર્થરૂપ ધાર્મિક ઉપદેશ વિસંવાદ આદિથી રહિત છે તે પછી તેના પ્રતિપાદક વચનમાં કેમ સત્યતા ન આવે? અવશ્ય જ આવે. આ પ્રકારની દઢ આસ્થા જ તત્ત્વાર્થ શ્રદ્ધાનરૂપ સમ્યક્ત્વ છે સૂ૦ ૩ !
પૂર્વોક્ત રીતિથી સમ્યકત્વનું સ્વરૂપ પ્રગટ કરીને તેની પ્રાપ્તિ પછી તેમાં સુસ્થિર કરવાને માટે સમ્યગ્દષ્ટિ જીવનું કર્તવ્ય પ્રગટ કરતાં શ્રીસુધર્માસ્વામી ४ छे-'तं आइत्तु न निहे' इत्यादि.
જીવ તે સમકિતને પ્રાપ્ત કરી ગુરૂ-ઉપદેશ આદિ કેઈ પણ પ્રકારે મૃત ચારિત્રરૂપ ધર્મને અથવા વસ્તુસ્વભાવને જાણીને તે સમકિતને ઢાકે નહિ, અને તેને છેડે પણ નહિ. સમકિત મેળવ્યા પછી સમકિતી જીવને શમ, સંવેગ નિર્વેદ