Page Text
________________
संम्यक्त्व - अध्य० ४. उ. १
५७९
मिथ्यात्वपुञ्जस्य क्षयाभावे यः सम्यग्दृष्टिः स त्रिपुञ्जी, क्षीणे तु मिथ्यात्वपुजे द्विपुञ्जी, मिथ्यात्वपुञ्जस्य मिश्रपुञ्जस्य च क्षये त्वेकपुञ्जी, सम्यक्त्वपुञ्जस्यापि क्षये तु क्षायिकसम्यक्त्वी भवतीति ।
कारणवशात् सम्यक्त्वप्राप्तावष्टौ दृष्टान्ताः सन्ति । यथा - (१) गिरिनदीप्रस्तरः (२) पन्थाः, (३) ज्वरः, (४) वस्त्रम्, (५) जलम्, (६) पिपीलिका, (७) पुरुषः (८) कोद्रवश्चेति ।
(१) यथावृत्ताख्ये करणे गिरिनदीप्ररतरदृष्टान्तः, यथा गिरिनद्यां प्रस्तरखण्डास्तद्वेगतो घर्षणादिना वर्तुला जायन्ते, एवं यथाप्रवृत्तकरणप्रभावाद् दीर्घतराया अपि कर्मस्थितस्तावत् क्षपणं भवति यावता ग्रन्थिरूपः शेषोऽवतिष्ठते ।
मिथ्यात्वपुंज का जिसने क्षय नहीं किया है ऐसा जीव समकित की प्राप्ति होने पर त्रिपुंजी, मिथ्यात्व के क्षय होने पर द्विपुंजी, और मिथ्यात्वपुंज एवं मिश्र पुंजके क्षय होनेपर एकपुंजी ( सम्यक्त्वपुंजवाला ) होता है, तथा एक पुंज - सम्यक्त्वप्रकृति के क्षय होने पर क्षायिकसम्यक्वी हो जाता है ।
समकित प्राप्ति में आठ दृष्टान्त हैं -- (१) गिरिनदीप्रस्तर, (२) मार्ग, (३) ज्वर, (४) वस्त्र, (५) जल, (६) कीड़ी, (७) पुरुष, और ८वां कोद्रव । इनका खुलासा अर्थ इस प्रकार है
(१) पहिला दृष्टान्त यथाप्रवृत्तिनामक करण में है । जैसे- पर्वत ऊपर से बहनेवाली नदीमें पत्थरों के टुकडे उसके प्रवाह के वेगसे इधर-उधर घिसे जाकर गोल हो जाते हैं, इसीप्रकार यथाप्रवृत्तिकरण के प्रभाव से उत्कृष्ट भी कर्मस्थिति घटते २ इतनी कम रह जाती है जिसकी वजह से
મિથ્યાત્વપુજના જેણે ક્ષય નથી કર્યાં એવા જીવ સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ થતાં ત્રિપુજી, મિથ્યાત્વના ક્ષય થતાં દ્વિપુજી, મિથ્યાત્વપુજ અને મિશ્રપુજના ક્ષય થતાં એકપુજી ( સમ્યક્ત્વપુંજવાળા ) થાય છે, તથા એક પુજસમ્યક્ત્વપ્રકૃતિના ક્ષય થતાં જ ક્ષાયિકસમ્યક્ત્વી થઈ જાય છે.
सभ्यद्दत्वनी आप्तिमां आहे हृष्टान्तो छे. (१) गिरिनद्वीप्रस्तर, (२) भार्ग, (3) ४१२, (४) वस्त्र, (५) ४ण, (६) डीडी, (७) यु३ष, भने (८) अद्रव, એના સ્પષ્ટ અર્થ આ પ્રકારે થાય છે
(૧) પહેલા દૃષ્ટાન્ત યથાપ્રવૃત્તિનામવાળા કરમાં છે. જેમ પતથી વહેવાવાળી નદીમાં પત્થરના ટુકડા તેના પ્રવાહના વેગથી અહીં-તહીં ઘસડાઈ જેમ ગાળ થઈ જાય છે, તે પ્રકારે યથાપ્રવૃત્તિકરણના પ્રભાવથી ઉત્કૃષ્ટી
| SR No. | 009302 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 780 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 52 MB |