________________
४२२
आचाराङ्गसूत्रे
किं च - " न जातु कामः कामानामुपभोगेन शाम्यति ।
हविषा कृष्णवत्व, भूय एवाभिवर्धते " ॥ २ ॥ इति । इच्छापूरणार्थ व्याकुलितचित्तः किं करोतीत्याह - ' से अण्णवहाए' इत्यादि, यद्वा-' से के य णं अरिहए पूरितए ' इत्यस्य ' स कथ तम् अर्हः पूरयितुम् ' इतिच्छाया । स एतादृशो जनः को वर्तते यः तम् = अनेकचित्तं पुरुषं पूरयितुम् अर्हः समर्थो भवेत्, कस्तदिच्छां पूरयेत्, न कोऽपीति भावः, यतः सोऽनेकचित्तः पुरुषः अन्यवथाद्यर्थं पर्युत्सुको भवति, तदेवाह सूत्रकारः - ' से अण्णवहाए ' इत्यादि । न जातु कामः कामानामुपभोगेन शाम्यति । हविषा कृष्णवत्मैव, भूय एवाभिवर्धते ॥ १ ॥ " इति । कामविकार विषयभोगोंके सेवन करनेसे शान्त नहीं होता है । प्रत्युत जैसे घृतके डालने से अग्निकी ज्वाला बढ़ती है उसी प्रकार विषयोंके सेवन से विषयवासना की वृद्धि होती है । अपनी इच्छा की पूर्तिके लिये जीव क्या करता है ? इसी बात को कहते हैं-' से अण्णवहाए ' इत्यादि ।
6"
66
अथवा " से केयणं अरिहए पूरित्तए " इस वाक्यकी छाया स कश्च तम् अर्हः पूरयितुम् " ऐसी भी होती है । जिसका अर्थ इस प्रकार होता है - कौन ऐसा व्यक्ति हो सकता है कि जो अनेक चित्तवाले मनु
की इच्छाओं की पूर्ति करनेमें समर्थ हो सके ? कारण कि वह अनेकचित्त पुरुष अन्यवध - दूसरेको नारना आदि अनेक सावद्य क्रियाओंके करनेमें उत्सुक बना रहता है । इसी बातको सूत्रकार स्वयं दिखलाते हैं'से अण्णवहाए' इत्यादि ।
6
न जातु काम कामानामुपभोगेन शाम्यति ।
इविषा कृष्णवर्त्मव, भूय एवाभिवर्धते " १ ॥ इति ॥ કામવિકાર વિષયભાગનુ સેવન કરવાથી શાત થતો નથી, પણ જેમ ઘી નાંખવાથી અગ્નિની જ્વાળા વધે છે તે પ્રકારે વિષયાના સેવનથી વિષયવાસનાની વૃદ્ધિ થાય છે. પાતાની ઇચ્છાની પૂર્તિ માટે જીવ શુ કરે છે? આ વાતને सूत्रार स्पष्ट उरे छे---' से अण्णवहाए ' इत्यादि.
८८
અથવા
८८
से के य णं अरिहए पूरितए " मा वायनी छाया स का तम् अर्ह. पुरयितुम् " भ य थायले अर्थ मा प्रहारे थाय छे - आशु सेवा પ્રાણી થઈ શકે છે કે જે અનેક ચિત્તવાળા મનુષ્યની ઇચ્છાઓની પૂર્તિ કરવામાં સમર્થ હોય ? કારણ કે તે અનેકચિત્ત પુરૂષ અન્યવધ-ખીજાને મારવુંઆદિ અનેક સાવધ ક્રિયાએ કરવામાં ઉત્સુક બની રહે છે. આ વાતને ખતાવે छे-' से अण्णवहाए ' इत्यादि.
,