________________
४११
शीतोष्णीय-अध्य० ३. उ. २ ___ यस्तु-आरम्भजीवीआरम्भेण जीवितुं शीलमस्येति सः, आरम्भप्रकल्पितजीविकः, स उभयानुदी-ऐहिकपारत्रिकदुःखभोगी भवतीत्यर्थः ।
कामेषु विषयोपभोगेषु, गृद्धाः लोलुपाः, निचयम् अष्टविधकर्मसंचयं कुर्वन्ति। संसिच्यमानाः कामभोगादिजन्यकर्मरजसा श्लिष्यमाणाः पुनः वारं वारं गर्भ यन्ति-उपयान्ति, संसारचक्रे घटीयन्त्रवद् भ्राम्यन्तीति भावः ॥ मू० २॥ मूलम्-अवि से हासमासज्ज, हंता नंदीति मन्नइ ।
अलं बालस्स संगण, वेरं वड्ढइ अप्पणो॥सू०३॥ छाया--अपि स हासमासाद्य, हत्वा नन्दीति मन्यते ।
अलं बालस्य सङ्गेन, वैरं वर्धयति आत्मनः ॥ मू० ३॥ टीका--'अवि से' इत्यादि। सः अज्ञः-विषयलोलुपो हासम् मनोविनोदम् आसाद्य-स्वीकृत्य, हत्वाऽपि-प्राणिनो निहत्याऽपि नन्दी क्रीडा' इति मन्यते । ___ आरंभसे जीनेका जिसका स्वभाव है वह आरंभजीवी है । महान् आरंभों द्वारा जो अपनी आजीविका करते हैं वे इस लोक और परलोकदोनों के दुःखोंको भोगते हैं। कारण कि विषयभोगोंमें गृद्ध-लोलुपी प्राणी अष्टविधकौंका संचय करते हैं और इन कामभोगोंसे उपार्जित कर्मरूपी धूलिसे लिप्त होकर वे बारंबार अरहटके घटमालकी तरह इस संसाररूपी चक्रमें घूमते रहते हैं । सू० २॥
'अवि से' इत्यादि। __ वह विषयी प्राणी मनोविनोदको पाकर, अर्थात् मनोविनोद करने के अभिप्रायसे प्रेरित होकर प्राणियोंकी हिंसा करके भी आनन्दित होता है । उस हिंसाको यह अपने मनोविनोदका साधन मान क्रीडा समझता है
આરંભથી જીવવાને જેને સ્વભાવ છે તે આરંભળવી છે. મહાન આરંભદ્વારા જે પિતાની આજીવિકા કરે છે તે આ લેક અને પરલોક બંનેના દુઃખો ભોગવે છે, કારણ કે વિષયભોગેમાં ગૃદ્ધ-લેલુપી પ્રાણી અષ્ટવિધ કર્મોને સંચય કરે છે, અને આ કામગથી ઉપાજીત કર્મરૂપી ધૂળથી લિપ્ત બનીને તે વારંવાર રેંટના ઘટમાલની માફક આ સંસારરૂપી ચકમાં ઘૂમત રહે છે સૂટ ૨ 'अवि से' छत्यादि.
તે વિષયી પ્રાણી મનોવિદ માટે અર્થાત્ મને વિનેદ કરવાના અભિપ્રાયથી પ્રેરિત બનીને પ્રાણીઓની હિંસા કરીને પણ આનંદિત થાય છે. તેવી હિંસાને તે પિતાના મને વિનોદનું સાધન માની કીડા સમજે છે. જુઠું બેલે છે, કહે છે
