________________
३६४
आचाराङ्गसूत्रे ___ यश्चैतादृशः केवली छद्मस्थो वा स यदनुष्ठितवान् यच्चानुतिष्ठति वा तदन्येनापि साधुनाऽनुष्ठेयमिति दर्शयति-' से जं च ' इत्यादि।
मूलम्-से जं च आरभे जं च नारभे , अणारद्धं च न आरभे छणं छणं परिण्णाय लोकसन्नं च सव्वसो ॥ सू० १०॥ ___ छाया-स यच्चारभते यच्च नारभते, अनारब्धं च नारभेत क्षणं क्षणं परिज्ञाय लोकसंज्ञां च सर्वशः ॥ सू० १० ॥
टीका–स य'-दित्यादि, सतीर्थङ्करः सामान्यकेवली प्राप्तरत्नत्रयो मुनि ज्ञानावरणीयादिकर्मापनयनाय यत्कर्म तपःसंयमविनयादिकं च आरभते विदधाति घटते-पराक्रमते, यतते वा, यच्च तद्विपरीतं संसारहेतुं मिथ्यावाविरत्यादिकं मुक्त इसलिये नहीं है कि इस समय भी उसके उस उस कर्मका सद्भाव है। अज्ञान, अविरति और मिथ्यात्व, इनसे वह मुक्त-रहित है; परन्तु प्रशस्त चारित्र, तप और विनयादिसे मुक्त-रहित नहीं है। सू० ९॥
इस प्रकारके चाहे केवली हों या छद्मस्थ, परन्तु उन्होंने जिसका आचरण किया और जो आचरण कर रहे हैं वह अन्य साधुको भी करना चाहिये, इस बातको कहते हैं-' से जं च' इत्यादि।
तीर्थङ्कर सामान्यकेवली अथवा रत्नत्रयके धारी मुनि, ये से" इस शब्दसे ग्रहण किये गये हैं। इन्होंने इशनावरणीयादिक आठ कर्मों के नाश करनेके लिये जिन तप संयम और विनयादिकोंको अनुष्ठान-पालन किया है, इनके पालन करने में जो पराक्रम दिखलाया है, तथा इनकी आराधना करनेमें जो प्रयत्न किये हैं, और इनसे विपरीत संसार સમયે પણ તેઓને તે તે કર્મને સભાવ છે અજ્ઞાન, અવિરતિ અને મિથ્યાત્વ, તેનાથી તે મુક્ત-રહિત છે પરંતુ પ્રશસ્ત ચારિત્ર, તપ અને વિનયાદિથી મુક્તરહિત નથી. સૂત્ર ૯ છે
આવા પ્રકારના ભલે કેવળી હોય કે છવાસ્થ પરંતુ તેઓએ જેનું આચરણ કર્યું અને જે આચરણ કરે છે તે બીજા સાધુઓએ પણ કરવું જોઈએ. मा वात ४ छ-' से जंच' त्यादि
तीर्थ४२, सामान्यवती अथवा रत्नत्रयधारी मुनि, ये “ से" शथी પ્રહણ કરવામાં આવેલ છે. તેઓએ જ્ઞાનાવરણીયાદિક આઠ કર્મોને નાશ કરવા માટે જે તપ સયમ અને વિનયાદિનું અનુષ્ઠાન-પાલન કરેલ છે, તેનું પાલન કરવામાં જે પરાક્રમ બતાવેલ છે, તથા તેની આરાધના કરવામાં જે પ્રયત્ન રેલ છે, અને તેનાથી વિપરીત સંસારના કારણભૂત મિથ્યાત્વ તેમજ અવિરતિ
