________________
आचारचिन्तामणि-टीका अध्य०१ उ.५ सू.६ वनस्पतिकायहिंसाकारणानि ६२९
मूलम्तत्य खलु भगत्रया परिणा पवेइया । इमस्स चेव जीवियस्स परिवंदणमाणण-पूयणाए, जाइमरणमोयणाए, दुःखपडियायहेडं, से सयमेव वणस्सहसत्यं समारंभइ, अण्णेहिं वा वणस्सइसत्यं समारंभावेइ, अण्णे वणस्सइसत्यं समारंभमाणे समणुजागइ, तं से अहियाए, तं से अबोहीए ।। मू० ६ ॥
छायातत्र खलु भगवता परिज्ञा प्रवेदिता । अस्य चैव जीवितस्य परिवन्दन-मानन -पूजनाय, जाविमरणमोचनाय, दुःखप्रतिघातहेतुं, स स्वयमेव वनस्पतिशस्त्रं समारमते, अन्यैर्वा वनस्पतिशस्त्रं समारम्भयति, अन्यान् वा वनस्पतिशस्त्र समारभमाणान् समनुजानाति, तत् तस्याहिताय, तत् तस्यायोधये ॥ भू०६॥
टीकातत्रवनस्पतिकायसमारम्भे, भगवता-श्रीमहावीरेण, परिक्षा सम्यगववोधः खलु-निश्चयेन मवेदिता प्रतियोधिता-कर्मबन्धसमुच्छेदार्थ जीवेन परि.
मूलार्थ-वनस्पतिकाय के मारंभ के संबंध में भगवान् ने सम्यक् बोध दिया है। इस जीवन के वन्दन, मानन और पूजन के लिए, जन्म-मरण से छुटकारा पाने के लिए तथा दुःखों का विनाश करने के लिए स्वयं वनस्पतिकायशस्त्र का आरंभ करता है, दूसरों से आरंभ करता और आरंभ करने वाले दूसरों का अनुमोदन करता है । वह आरंभ उस के अहित के लिए, उसकी अयोधि के लिए होता है । सू० ६ ॥
टीकार्थ----वनस्पतिकाय के आरंभ के विषय में भगवान् श्री महावीर स्वामीने सम्यक उपदेश दिया है। अर्थात् भगवान ने बतलाया है कि कर्मबंध को नष्ट करने के
મૂલાઈ-વનસ્પતિકાયના આરંભના સમ્મધમાં ભગવાને સમ્યફ ધ આપે છે. આ જીવનના વંદન, માનન, અને પૂજન માટે, જન્મમરણથી છુટવાને માટે, તથા દુઓને વિનાશ કરવા માટે સ્વયં વનસ્પતિકાયા અને આરંભ કરે છે, બીજા પાસે આરંભ કરાવે છે, અને આરંભ કરવાવાળા બીજાને અનુમોદન આપે છે. તે આરંભ તેના અહિત માટે તેમજ તેની અબાધિ માટે હોય છે. સૂ૦ ૬
ટીકા-વનસ્પતિકાયના આરંભના વિષયમાં ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીએ સમ્યફ ઉપદેશ આવ્યો છે. અર્થાત્ ભગવાને બતાવ્યું છે કે કર્મબંધને નષ્ટ કરવા માટે
