Page Text
________________
५६०
आधारा 'गुणस्थितः' इति च्छाया, तेन गुणेपु-अग्मिगुणेषु रन्धनपचनादिपु, भन्दादिषु वा स्थिता आसक्तः, रन्धनाथममिमुत्पादयति प्रज्वालयति यथारथश्चिदुपमदेयतीत्यर्थः । स मनोवाकायस्य दुप्पणिधानेनाग्निशस्त्रसमारम्भकरणेन चान्यादीनां प्राणिनां दण्डं प्रति कारणभृतत्वाद् दण्ड इति पोच्यते, कारणे कार्योपचाराद्, दण्डवत् माणिनां हिंसकतया दण्ड इति निधनाम्ना लोके मसिध्यतीति भावः ।। सू०४ ॥
एवं विज्ञायाग्निशस्त्रसमारम्भाद् विनिवर्वितव्यमित्याह--'त' इत्यादि।
तं परिणाय मेहावी इयाणि शो जमहं पुचमकासी पमाएणं ।। सू० ५॥
व परिज्ञाय मेधावी इदानीं नो यदई पूर्वमकार्प प्रमादेन ॥ सू०५॥ पुरुष इन गुणों में अथवा शब्द आदि इन्द्रियविषयों में आसक्त है अर्थात् रांधने आदि के . लिए अग्नि उत्पन्न करता है, जलाता है और किसी भी प्रकार उसका हनन करता है, वह पुरुप अपने मन, वचन, काय के दूपित व्यापार के कारण तथा अग्निशस्त्र का समारंभ करने के कारण अग्नि के जीवों के दंडका कारण होने से दण्ड कहलाता है। कारण में कार्य का उपचार करने से दंड के कारणभूत पुरुष को दंड कहते हैं । लोक में उस पुरुष की 'दंड' इस निंदनीय नाम से प्रसिद्धि होती है। सू० ४॥
अब बतलाते हैं कि पूर्वोक्त कथन जानकर अग्निशस्त्र के समारंभ से बचना चाहिए:-- 'ते' इत्यादि।
मलार्थ-- अग्निकाय अथवा अग्निकाय के समारंम को जानकर बुद्धिमान् पुरुष । निश्चय करें कि-प्रमाद के वश होकर मैंने पहले जो किया सो अब नहीं करूंगा ! सू०५॥ પુરુષ આ ગુણેમાં અથવા શબ્દ આદિ ઇન્દ્રિયવિષમાં આસક્ત છે. અર્થાત રાંધવા આદિને માટે અગ્નિ ઉત્પન્ન કરે છે, બાળે છે, અને કોઈ પણ પ્રકારે તેનું હનને કરે છે, તે પુરુષ પિતાના મન, વચન અને કાયાના દૂષિત વ્યાપારના કારણે તથા અનિશઅને સમારંભ કરવાના કારણે અગ્નિના જીવેને દંડનું કારણ હેવાથી દડ કહેવાય છે. કારણમાં કાર્યને ઉપચાર કરવાથી દંડના કારણભૂત પુરુષને પણ કહે છે. લોકમાં તે પુરુષની દંડ આ નિંદનીય નામથી પ્રસિદ્ધિ થાય છે. (સૂ. ૪).
હવે બતાવે છે કે-પૂર્વોકત કથન જાણીને અગ્નિશાસ્ત્રના સમારંભથી બચવું
-'' त्या.
મલાથ—અનિકાય અથવા અગ્નિકાયના સમારંભને જાણી બુદ્ધિમાન પુરુષ નિશ્ચય કરે કે–પ્રમાદના વશ થઈને મેં પહેલાં જે કર્યું છે તે હવે નહીં કરું. (સૂ. ૫)
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |