________________
५३८
आषाराणसूत्रे अथ चतुदशः। अनन्तरतृतीयोदेशके मुनित्वमाप्तयेऽकायस्य स्वरूपं निर्णीतं, तदर्थमेवाएकायशस्त्रसमारम्मे ज्ञ-प्रत्याख्यान-भेदाद् द्विविधा परिक्षाऽपि प्रवेदिता। अथैतदर्थमेव च क्रममाप्तमग्निकार्य प्रतियोधयितुकामश्चतुर्यमुद्देशक प्रारमते । तत्रादौ 'तेजस्काया जीवाः सन्तीति निर्धारयितुमाधं भूत्रमाह-'से वेमि' इत्यादि।
मूलमसे वेमि नेव सयं लोयं अन्भाइक्खेजा, नेव अत्ताणं अन्माइखेजा, जे लोयं अन्माइक्खड़, से अत्ताणं अन्भाइक्रवइ । जे अत्ताणं अभाइक्रवइ, से लोयं । अब्भाइक्खा ॥ सू०१॥
चौथा उद्देशकपिछले तीसरे उद्देशक में साधुता को प्राप्ति के लिए अप्काय के स्वरूप का. निर्णय किया, और अकायशन का उपयोग करने में ज्ञपरिज्ञा तथा प्रत्याख्यानपरिज्ञा भी वतलाई । अब उसी साधुता की प्राप्ति के लिए क्रमप्राप्त अग्निकाय का स्वरूप समझाते हुए चौथा उद्देशक आरंभ करते हैं। सर्वप्रथम तेजस्काय के जीवों का अस्तित्व निश्चित करने के लिए सूत्र कहते हैं-'से वेमि' इत्यादि ।
मूलार्थ--भगवान् के समीप जैसा सुना है वैसा कहता हु । स्वयं अनिकायरूप लोक का अपलाप न करे । न आत्माका अपलाप करे । जो अग्निकाय का अपलाप करता है वह आत्मा का अपलाप करता है, जो आत्मा का अपलाप करता है वह अग्निकाय का अपलाप करता है। सू० १ ।।
પાછળના ત્રીજા ઉદ્દેશકમાં સાધુતાની પ્રાપ્તિ માટે અપ્લાયને નિર્ણય કર્યો અને અષ્કાય અને ઉપયોગ કરવામાં પરિક્ષા તથા પ્રત્યાખ્યાનપરિક્ષા પણ બતાવી. હવે તે સાધુતાની પ્રાપ્તિ માટે કમપ્રાપ્ત અનિકાયનું સ્વરૂપ સમજાવતા થકા-ચોથા ઉદેશકને આરંભ કરે છે. સર્વ પ્રથમ તેજસકાયના જીનું અસ્તિત્વ નિશ્ચય કરવા भाटे सूत्र ४ छ-'से चेमि' त्यादि.
મૂલાઈ-ભગવાનની સમીપ જેવું સાંભળ્યું છે, તેવું કહું છું. સ્વય અગ્નિકાય ૫ લેકને અ૫લાપ કરે નહિ; અને આત્માને અપલાપ પણ કરે નહિ. જે અગ્નિકાયને અપલાપ કરે છે, તે આત્માને અપલાપ કરે છે. જે આત્માને અ૫લાપ કરે छते या अपan५ ४२ छ. (. १)
