Page Text
________________
आचारचिन्तामणि- टीकाअध्य० १३. ३ मू. ९ अष्कायभेदाः
५२१
सूक्ष्माः, वादरनामकर्मोदयाद् वादराः । तत्र सूक्ष्मा द्विविधाः - पर्याप्ता अपर्याप्ताथ । सूक्ष्माः सर्वलोकव्यापिनः । बादरा लोकैकदेशे सन्ति । वादरा अष्काया अनेकविधाः - हिमावश्याय-मिहिका - करक- हरतनु-शुद्ध-शीतोष्ण-क्षाराम्ल लवण-क्षीर- घृतोदकादयः । ते सर्वे वादरा अष्कायाः संक्षेपतो द्विधा-पर्याप्ता अपर्याप्ताथ। वादराणां rat जीवस्तत्रासंख्येयैर्वादरजीवेनियमतो भाव्यम् । वादराणां स्थानं समुद्रहृदनदीमभृतयः ।
बादराणां सूक्ष्माणां चोमयेषामप्कायानां पर्याप्तापर्याप्त मेदवदन्येऽपि शरीस्त्रयादिभेदाः सन्ति ते पृथिवीकायोद्देशे प्रागुक्तास्तत एव बोद्धव्याः ।
कर्मका उदय है वे सूक्ष्म कहलाते हैं, और बादरनामकर्म के उदय वाले वादर कहलाते हैं । इन मेंसे सूक्ष्म जीव पर्याप्त और अपर्याप्त के भेद से दो प्रकार के हैं । सूक्ष्म सम्पूर्ण लोक में व्याप्त हैं । बादर लोक के एक देश में हैं, बादरअपकाय के अनेक भेद हैंहिम, ओस, मिहिका ( घूंवर ) ओले, हरतनु ( तृणके अप्र पर रहा हुआ पानी ) शुद्ध, शीतउष्ण, क्षार, आम्ल, लवण, क्षीर, घृतोदक आदि । सब बादर अकाय संक्षेप से पर्याप्त तथा अपर्याप्त के भेद से दो प्रकार के हैं । जहाँ एक बादर जोव होता है वहां नियम से असंख्यात वादर जीव होते हैं । समुद्र, तालाब, नदी वगैरह बादर जीवों के स्थान हैं।
बादर और सूक्ष्म, दोनों प्रकार के जलकाय के जैसे पर्यास और अपर्याप्त भेद किये गये हैं उसी प्रकार शरीस्त्रय आदि और भेद भी हैं । वे पृथ्वीकाय के उद्देशक में बतलाये हैं। वहीं से जान लेने चाहिए ।
ક્રમના ઉદય છે તે સૂક્ષ્મ કહેવાય છે અને માદરનામકર્મના ઉદયવાળા ભાદર કહેવાય છે. તેમાંથી સુક્ષ્મ જીવ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તના ભેદથી બે પ્રકારનાં છે, સૂક્ષ્મ સવ લેાકમાં વ્યાપ્ત છે. અને બાદર લેકના એક દેશમાં છે. માદર અપ્કાયના અનેક लेह छे. हिभ, आण હરતનુ ( તૃણના અગ્રપર રહેલું પાણી શુદ્ધ शीत, उप्यु क्षार, अभ्य, सवसु, क्षीर, घृतोहर माहि सर्व माहर अभ्छायसंक्षेपथी पर्याप्त તથા અપર્યાપ્તના ભેદથી એ પ્રકારનાં છે. જ્યાં એક ખાદર જીવ હોય છે. ત્યાં નિયમથી અસંખ્યાત બાદર છવ હેાય છે. સમુદ્ર, તળાવ, નદી વગેરે ખાદર છવાના સ્થાન છે. માદર અને સૂકુમ અને પ્રકારના જલકાયના જેવી રીતે પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત ભેદ કરવામાં આવ્યા છે. તે પ્રમાણે શરીરત્રય આદિ ખીજા ભેદ પણ છે. તે પૃથ્વીકાયના ઉદ્દેશકમાં અતાવેલા છે. તે ત્યાંથી જાણી લેવા જોઈએ.
प्र. आ-६६
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |