________________
૪૮૬
आचाराङ्गसूत्रे
ध्यवसायमात्रस्य सर्वदैव भावादुदयावलिकामविष्टानां कर्मणां सर्वदेव क्षपणात् । यथाप्रवृत्तिकरणं भव्यस्याभव्यस्य च भवति । वक्ष्यमाणमपूर्वकरणमनिवृत्तिकरणं च भव्यस्यैव भवति, न त्वभव्यस्य ।
मिथ्यात्ववशादनन्तान् पुद्गलपरावर्त्तान् अनन्तदुःखान्यनुभूय कथमपि तादृशभवस्थितिपरिपाकवशाद् गिरिणदीमहदुद्वर्त्तितापवर्तित पापाणवर्चुलावस्थावदनाभोग निर्वर्त्तितेन यथामवृत्तिकरणेन विशुद्धपरिणामविशेषरूपेणायुष्यकर्म वर्ग वा ज्ञानावरणीयादिकर्माणि सर्वाण्यपि पल्योपमासंख्येयभागन्यूनैक
रूप करण यथाप्रवृत्तिकरण कहलाता है । कर्मक्षय का कारणभूत अध्यवसाय सदैव बना रहता है, क्योंकि उदयावलिका में आए हुए कर्मों का सदा क्षय होता रहता है |
यथाप्रवृत्तिकरण भव्य जीव को भी होता हैं और अन्य जीव को भी होता है, किन्तु आगे कहे जाने वाले अपूर्वकरण और अनिवृत्तिकरण भव्य जीव को ही होते हैं; अभव्य जीव को नहीं ।
मिध्यात्व के वश होकर अनन्त पुद्गलपरावर्तनों तक अनन्त दुःखों को भोगने के पश्चात् किसी भी तरह उस प्रकार की भवस्थिति का परिपाक होने से पहाड़ी नदी के प्रवाह में बहने वाला; लुढक (गुडक) ने वाला, घिसने वाला पाषाण जैसे गोलमटोल बन जाता है, उसी प्रकार अनजान में हो यथाप्रवृत्तिकरणरूप विशुद्ध परिणाम के कारण आयुकर्म को छोड़कर ज्ञानावरणीय आदि सात कर्म पल्योपम के असंख्यातवें भाग कम यथाप्रवृत्तिरूप करण ते 'यथाप्रवृत्तिकरण' उडेवाय छे, अक्षयना ारभूत अध्यवसाय હમેશાં ખની રહે છે, કેમકે-ઉદયાવલિકામાં આવેલાં કર્મોના હંમેશાં ક્ષય થયા કરે છે.
यथाप्रवृत्तिकरण लव्य भुवने या थाय छे, भने मलव्य अपने पशु थाय छे, परन्तु આગળ કહેવામાં આવશે તે અપૂર્વકરણ અને અનિવૃત્તિકરણ ભવ્ય જીવાને જ થાય છે, અભવ્ય જીવાને થતાં નથી.
મિથ્યાત્વને વશ થઈ ને અનન્ત પુદ્ગલપરાવત્તને સુધી અનન્ત દુઃખને ભાગન્યા પછી કોઈ પણ પ્રકારે આ પ્રકારની ભવસ્થિતિને પરિપાક થવાથી પ્રહાડી નદીના પ્રવાહમાં વહેવાવાળા-ગબડવાવાળા, ધસાતે જતા પથ્થર જેવી રીતે ગેાળમટોળ ખની જાય છે, એ પ્રમાણે અજાણતાં પણ યથાપ્રવૃત્તિકરણરૂપ વિશુદ્ધ પરિણામના કારણે આયુકને ત્યજીને બીજા જ્ઞાનાવરણીય આદિ સાત કમ પાપમના અસખ્યાતમા ભાગ આણં
