________________
-
-
४१०
आचारास्त्रे खलु भवेदिता। उत्तहःखकारणकर्मबन्धसमुच्छेदा जीवन परिमाऽवश्यं भरणीकरणीयेति भगवता भयोधितमिति भावः परिजाः सम्यगवयोधः । परिहा द्विविधा -मत्याख्यान-मेंदाद । 'सावधव्यापारेण कर्मवन्धो भवतीति ज्ञान श-परिज्ञा । कर्मवन्धकारणस्प सायद्यव्यापारस्य परित्यागः प्रत्याख्यान-परिझा। अत्रेदमवगन्तव्यम्-अतीतकाले मनसा वाचा कायेन च मया सावधक्रिया कृता, कारिता, अनुमोदिता च, तथा वर्तमानकाले सावधक्रियां करोमि, कारयामि, कुर्वन्तमप्यन्यमनुमोदयामि । एवं यदि भविप्यत्कालेऽपि सावधक्रिया करिष्यामि, कारयिष्यामि करिष्यमाणमन्यमनुमोदयिष्यामि । इत्थमनेकविधसा घद्यव्यापारं कुर्वन् जीवः संसारे परिभ्रमति, नरकनिगोदाधनेकविधदुस्सहयातनां
भगवान् महावीर स्वामीने परिज्ञा की प्ररूपणा की है। दुःखों के कारणभूत कर्मों के बन्ध को नाश करने के लिए. जीव को परिज्ञा का शरण अवश्य ग्रहण करना चाहिए। ऐसी भगवान ने कहा है। परिज्ञा का अर्थ है-सम्यग्ज्ञान। परिज्ञा दो प्रकार की है-- ज्ञ-परिज्ञा और प्रत्याख्यान परिज्ञा ! सावध व्यापार से कर्मबन्ध होता है। ऐसा जानना ज्ञ-परिज्ञा है । और कर्म बन्ध के कारण सावर्य व्यापारों का परित्याग कर देना प्रत्याख्यान परिज्ञा है। यहाँ यह समझना चाहिए कि-भूतकाल में मैने मन, वचन, कार्य से सावध क्रिया की, कराई और उस की अनुमोदनी की, तथा वर्तमान काल में सावंद्य क्रिया करता हूँ, कराता हूँ और दूसरे करने वाले का अनुमोदन करता हूँ, । इसी प्रकार भविष्यकाल में भी सावध क्रिया करूंगा, कराऊंगा, और दूसरे का अनुमोदनं करूंगा। इस प्रकार माँति-भांति का सावध व्यापार करता हुआ जीव संसार में परिभ्रमणं करता है और नरक निगोद आदि की
ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ પરિણાની પ્રરૂપણ કરી છે. દુઃખના કારણભૂત કર્મોના બંધને નાશ કરવા માટે જીવને પરિણાનું શરણું અવશ્ય ગ્રહણ કરવું જોઈએ, એ પ્રમાણે ભગવાને કહ્યું છે. પરિક્ષાને અર્થ છે સમ્યજ્ઞાન. પરિણા બે પ્રકારની છે(१) २-परिज्ञा भने (२) प्रत्याभ्यान-परिज्ञा 'साय व्यापारथी भय थाय छ:' આ પ્રકારે સમજવું તે જ્ઞ–પરિણા છે, અને કર્મબંધને કારણથી સાવધ વ્યાપારોને ત્યાગ કરી દે તે પ્રત્યાખ્યાન-પરિણા છે. અંહિ આ પ્રમાણે સમજવું જોઈએ કે – બતકાળમાં મેં મન, વચન, કાયાથી સાવદ્ય ક્રિયા કરી છે; કરાવી છે. અને તેને અનમેદન આપ્યું છે તથા વર્તમાન કાલમાં સાવદ્ય ક્રિયા કરું છું, કરાવું છું, અને બીજા કરવાવાળાને અનુમોદન આપું છું. આ પ્રમાણે ભવિષ્યકાલમાં પણ સાવદ્ય ક્રિયા
શ. કરાવીશ અને બીજાને અનુદાન આપીશ. એ પ્રમાણે અનેક તરેહના જાદ-જા