________________
४०२
आचारास . . ॥ मूलम् ॥ .. अपरिण्णायकम्मा खलु अयं पुरिसे जो इमाओ दिसामो अणुदिसाओ __ अणुसंचरइ, सन्याओ दिसाओ सन्याओ अणुदिसाओ साहेइ । ० ७ ॥
छाया. अपरिज्ञातकर्मा खलु अयं पुरुषः यः इमा दिशा अनुदिशा या अनुसंचरति, सर्या दिशाः सर्वा अनुदिशाः सहेति ॥ सू० ७॥
टीका___ 'अपरिष्णायकम्मा' इत्यादि । यः इमा दिशा अनुदिशा अनुसंचरतिकर्मपरतन्त्रः संचतुर्गतिकसंसारं प्राप्य दिक्षु विदिक्षु च परिभ्रमति । तथा-सर्वाः दिशा अनुदिशाः सहेति । इह सर्वशब्देन द्रव्यमातोभयंविधदिशो ग्रहणम् । द्रव्यमावदिशः सह-शानावरणीयादिकर्मभिः साकम् एति-गच्छति प्रामोतीत्य । यत्तच्छब्दयोर्निस्यसाकाङ्क्षतयान यच्छन्देन स इति परामृश्यते । सः अयं पुरुषा जीव खलु-निश्चयेन अपरिझातकर्मा अस्तीति शेपः । न परिज्ञात-परिज्ञाविपपी... मूलार्थ-अपरिज्ञातका यह पुरुष इन दिशाओं और विदिशाओ में परिभ्रमण करता हैं और सब दिशाओं एवं अनुदिशाओं को प्राप्त होता है ॥ सू. ७॥ , . टीकार्थ-कर्म से परतन्त्र जीव चार गतिरूप संसार को प्राप्त होकर दिशाओं में और विदिशाओं में परिभ्रमण करता है । लेथा समस्त दिशाओं और अनुदिशाओं को प्राप्त होता है, अर्थात द्रव्य-दिशाओ एवं भाव-दिशाओं (ज्ञानावरण आदि कर्मों) के साथ प्राप्त होता है । वह जीव निश्चयपूर्वक अपरिज्ञातकर्मा है। कर्म को कारणभूत क्रियाओं का स्वरूप जिसने न जाना हो वह अपरिज्ञातकर्मा कहलाता है। · अथवा जिसने ज्ञौनावरण आदि आठ कर्मों की कारणभूत क्रियाओं · का त्याग न किया हो उसे भी . ચૂલાથ–અપરિજ્ઞાત કમ આ પુરૂષ આ દિશામાં અને વિદિશાઓમાં પરિ. જમણ કરે છે, અને સર્વ દિશાએ એવું અનુદિશાઓને પ્રાપ્ત થાય છે. (૭)
ટકાથ–કમથી પરતંત્ર જીવ ચાર ગતિરૂપ સંસારને પ્રાપ્ત થઈને દિશાઓમાં અને વિદિશાઓમાં પરિભ્રમણ કરે છે, તથા સમસ્ત દિશાઓ અને અનુદિશાઓને પ્રાપ્ત થાય છે. અર્થાત્ દ્રવ્યદિશાઓ અને ભાવદિશાઓની સાથે પ્રાપ્ત થાય છે. તે છવ નિશ્ચયપૂર્વક અપરિજ્ઞાતકમાં છે, કર્મની કારણભૂત ક્રિયાઓના સ્વરૂપને જે જાણતા નથી તે અપરિક્ષાતકમાં કહેવાય છે અથવા જેને જ્ઞાનાવરણ આદિ આઠ કર્મોની પરભાત યિાએ ત્યાગ કર્યો હોય તેને પણું અપરિશ્નાતકમાં કહે છે. આશય
