________________
४०१
आचारचिन्तामणि टीका अध्य. १ उ.१ सु. ६ कर्मसमारम्भः भविष्यामीति चिन्तांनछेन कोटरस्थत्रहिना जरद्रुम इव संतप्तोऽस्मीति भावः ।
लोके - जिनशासने, सर्वे कर्मसमारंभाः कर्माणि ज्ञानावरणीयादीनि समारभन्ते = जनयन्ति ये क्रियाविशेषास्ते कर्मसमारंभाः । एतावन्त एव, नावोऽधिका इत्यर्थः, परिज्ञातव्या भवन्ति-परिज्ञाविपयीकृत्य ज्ञेया हेयाश्च भवन्तीत्यर्थः । परिक्षा हि द्विविधा - परिज्ञा, मत्याख्यानपरिज्ञा च । तत्र ज्ञपरिज्ञया सप्तविंशतिभङ्गरूपाः कर्मसमारंभाः क्रियाविशेषाः विज्ञेयाः । प्रत्याख्यानपरशया च सर्वे कर्मसमारम्भाः क्रियाविशेषाः कर्मवन्धहेतवः मयाख्यातव्या इति भावः ॥ सू० ६ ॥
काँपी से जर्जरित हो जाता है । भय में दुःखमय संसार से किस प्रकार छुटकारा पाऊँगा ? इस तरह की चिन्तारूपी अग्नि से में ऐसा संतप्त हूँ जैसे कोटरस्थ अग्नि से जीर्ण वृक्ष भीतर ही भीतर भस्म हो जाता है ।
"
"लोक में अर्थात् जिनशासन में इतने ही ज्ञानावरणीय आदि फर्मों को उत्पन्न करने वाले कर्मसमारम्भ हैं, इन से न्यून या अधिक नहीं " । यह परिज्ञा विषय करने योग्य है अर्थात् परिज्ञा से हो ये सब क्षेय और देय होते हैं। परिज्ञा दो प्रकारको है - ज्ञ-परिज्ञा और प्रत्याख्यान - परिज्ञा । इन में से सत्ताईस भंग रूप कर्म समारम्भ ( क्रियाविशेष ) शपरिज्ञा से जानने नाहिए, और प्रत्याख्यान- परिज्ञा से कर्म के कारण समस्त कर्मसमारम्भों का त्याग करना चाहिए | सू. ६ ॥
1
વાવાઝોડાથી જરિત થઈ જાય છે. હુવે હું દુઃખમય સંસારથી છુટકારા કેવી રીતે -ગામીશ? આ પ્રમાણે ચિન્તારૂપી અગ્નિથી હું એવે સંતપ્ત છું કે જેમ-કેટસ્થ (આટની ખખેલમાં રહેલું) અગ્નિથી જીણુ વૃક્ષ ઘરને દરજ ભસ્મ થઈ જાય છે.
લેાકમાં અર્થાત્ જિનશાસનમાં જ્ઞાનાવરણીય આદિ કર્મોને ઉત્પન્ન કરવાવાળા આટલાંજ ક સમારંભ છે, તેનાથી આછા કે વધારે નથી. આ પરિજ્ઞા વિષય કરવા ચેગ્ય છે, અર્થાત્ પરિજ્ઞાથી આ બધાં જ્ઞેય અને હેય થાય છે. પરિજ્ઞા બે પ્રકારની- - छे. (१) परिक्षा भने (२) अत्याध्यान- परिज्ञा, तेभांथी सत्तावीश मंशय भ सभारल (डिया-विशेष ) - परिज्ञाथी नथुथुं लेाये, मने अत्याध्यान- परिज्ञार्थीी કર્મોનું કારણ સમસ્ત ક્રર્મેસમાર ભેના ત્યાગ કરવા જેઈ એ. (સૂ॰ ૬)
म बा.-५१
