Page Text
________________
आचारात्चत्रे
शरीरजीर्णताप्रापणया या अश्रुपातादिप्रापणया या, शरीरपीडोत्पादनया वा ग्लानिजनने या सकलकर्मक्षयात्मिका मुक्तिर्न भवतीत्यर्थः । एवम्भूतस्य जीवस्य चतुर्गतिक दुःखमयसंसारदुस्तरमहारण्यपरिभ्रमणाद् विरामो न संभवतीति भावः ।
क्रियायाः पञ्चविंशतिदा इति स्थानागमुत्रे (स्था. २ उ. १ । स्था. ३ उ. ३) फतिभिः क्रियाभिः माणातिपातः -
माणातिपातं कुर्वन् जीवः सप्ताष्टी या ज्ञानावरणीयादीनि कर्माणि वनाति । तत्रायुर्वन्धे सत्यष्टौ कर्माणि आयुर्धन्धाभावे सप्त कर्माणि वनाति ।
2
तत्र जीवः कतिभिः क्रियाभिः प्राणातिपावं निष्पादयति ? उच्यते- कदाचित तिसृभिः क्रियाभिः कदाचिच्चतसृभिः क्रियाभिः कदाचित् पञ्चभिः क्रियाभिः । पहुँचाने से शोक की अधिकता से होने वाली शरीर की जीर्णता पहुँचाने से, अनुपात आदि करवाने से, शरीर में पीडा उत्पन्न करने से, ग्लानि उत्पन्न करने से समस्त कर्मों का क्षयरूप मोक्ष प्राप्त नहीं होता । तात्पर्य यह है कि इस प्रकार के जीव के चार गति के दुःखों से परिपूर्ण संसाररूपी विकट अटवी में भ्रमण करने का अन्त नहीं आता ।
"
किया के पच्चीस भेद स्थानानसूत्र में कहे हैं । (स्था. २ उ. १, स्था. ३ उ. ३) प्राणातिपात कितनो क्रियाओं से होता है ? |
३८६
प्राणातिपात करता हुआ जीव ज्ञानावरणीय आदि सात या आठ कर्मों का अन्ध करता हैं । आयु का बन्ध हो तो भाठ कर्मों का अन्यथा सात कर्मों का बन्ध करता है ।
जीव कितनी क्रियाओ से प्राणातिपात करता है । इस का उत्तर यह है - कदाचित् तीन क्रियाओं से, कदाचित् चार क्रियाओं से, कदाचित् पांच क्रियाओं से । છણુતા પહેાંચાડવાથી, આંસુ પડાવવાથી, શરીરમાં પીડા ઉત્પન્ન કરવાથી, ગ્લાનિ ઉત્પન્ન કરવાથી સમસ્તકર્મોના ક્ષયરૂપ મેક્ષ પ્રાપ્ત થતા નથી. તાત્પર્ય એ છે કેઃ-~~~ આ પ્રમાણે જીવને ચારગતિના દુઃખાથી પરિપૂર્ણ સંસારરૂપી વિકટ અઢવી (વન)માં ભ્રમણ કરવાનો અંત આવતા નથી.
डियाना पथीस लेह स्थानांग सूत्रमां ह्या छे. (स्था. २-३-१. स्था. 3-3 ) પ્રાણાતિપાત કેટલી ક્રિયાઓથી થાય છે?
પ્રાણાતિપાત કરનાર જીવ જ્ઞાનાવરણીય આદિ સાત અથવા આઠે કર્મોના બંધ કરે છે. આયુને ખંધ હોય તા આઠ કર્મોનેઅન્યથા સાત કર્મોના બંધ કરે છે. જીવ કેટલી ક્રિયાએથી પ્રાણાતિપાત કરી શકે છે? તેને ઉત્તર એ છે ---हाथित् त्रष्टु छियाओ थी, उद्यायित थार प्रियामोथी; उहाथित् पांय द्वियामाथी,
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |