SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 446
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३५४ भचारात्सत्रे चारित्रस्य देशमेव घ्नन्ति तेषां मूलोत्तरगुणातीचारजनकत्वात् । तस्मादेवात्रयोदश प्रकृतयो देशघातिन्य इति घोध्यम् । तथा - दानान्तरायादिपञ्चान्तरायरूपाः प्रकृतयोऽपि देशघातिन्य एव । दानलाभभोगोपभोगानां चतुणा विषयस्तावद् ग्रहणधारणयोग्यान्येव द्रव्याणि सन्ति । तानि च सकलपुद्गलास्तिकायस्यानन्तभागरूपे देश एव वर्तन्ते, अतो 'यासां प्रकृतीनामुदयात् पुद्गलास्तिकायदेशवर्तीनि द्रव्याणि दातुं लब्धुं भोक्तुमुपभोत्तकुं च न शक्नोति ताः प्रकृतयो दानलाभभोगोपभोगान्तरायस्पास्तावद्देशघातिन्य एव । यत्तु - समस्तलोकान्तर्गतानि द्रव्याणि दातुं लधुं भोक्तुमुपभोक्तुं च न प्रभवति तद्दानान्तरायादिप्रकृत्युदयतो न भवति, किन्तु तेषामेव ग्रहणधारणही घात करते हैं, क्यों कि वे मूलगुणों और उत्तरगुणों में अतिचार उत्पन्न करते हैं, इस कारण ये तेरह प्रकृतियाँ देशघाती हैं, ऐसा समझना चाहिए | अन्तराय कर्म की पांच प्रकृतियां भी देशघाती ही हैं। दान, लाभ, भोग और उपभोग, इन चार के विषय ग्रहण और धारण करने योग्य द्रव्य ही हैं, और ऐसे द्रव्य समस्त पुद्गलास्तिकाय के अनन्तवें भाग हैं, अतः जिन प्रकृतियों के उदय से पुद्गलास्तिकाय के एकदेशवत द्रव्यों का दान, लाभ, भोग या उपभोग न हो सके वे दानान्तराय आदि प्रकृतियाँ भी देशघाती ही हैं । समस्त लोक के अन्तर्गत द्रव्यों का दान, लाभ, भोग और उपभोग नहीं हो सकता, सो यह दानान्तराय आदि प्रकृतियों के उदय से नहीं, परन्तु उन द्रव्यों को ઘાત કરે છે કારણ કે તે મૂલણા અને ઉત્તરગુ]ામાં અતિચાર ઉત્પન્ન કરે છે, આ કારણથી તે તેર પ્રકૃતિએ દેશધાતી છે. એ પ્રમાણે સમજવું જોઈએ. અન્તરાય કર્મોની પાંચ પ્રકૃતિએ પણ દેશઘાતીજ છે. દાન, લાભ, ભેગ અને ઉલ્લેગ, એ ચારના વિષય ગ્રહણ અને ધારણ કરવા ચૈાગ્ય દ્રવ્યજ છે, અને એવા દ્રવ્ય સમસ્ત પુદ્ગલાસ્તિકાયના અનન્તમ ભાગ છે, તેથી જે પ્રકૃતિના ઉદયથી પુદ્ગલાસ્તિકાયના એકદેશવર્તી દ્રબ્યાનેા દાન, લાલ, ભાગ અને ઉભેાગ ન થઈ શકે, તે દાનાન્તરાય આદિ પ્રકૃતિએ પણ દેશઘાતી છે. સમસ્ત લેકના અન્તગત દ્રબ્યાના દાન, લાભ, ભાગ અને ઉપગ થઈ શકતા નથી. તે આ દાનાન્તરાય આદિ પ્રકૃતિના ઉદયથી નહિ; પરન્તુ તે દ્રવ્યેાને ગ્રહણ અને f
SR No.009301
Book TitleAcharanga Sutra Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1958
Total Pages915
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_acharang
File Size25 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy