Acharanga Sutra Part 01

SR No.: 009301
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1958
Total Pages: 915
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_acharang
File Size: 25 MB

Page 378

आचाराङ्गसूत्रे
२९०
आत्मरक्षकाः ।
लोकपालाः । मित्रस्थानीयाः पारिषद्याः । सैनिकाः सेनाधिपतिरूपाश्र - आनीकाः । इन्द्रशरीररक्षाकारका दासस्थानीयाः सेवका आभियोग्याः । नागरिक - पौरजनसमानाः प्रकीर्णकाः । अन्त्यजसमानाः कल्विषिकाः । सौधर्मादिद्वादशकल्पेषु दशविधा इन्द्रसामानिकादयो देवाः भवन्ति । व्यन्तरज्योतिष्कदेवेषु त्रायत्रिंशा लोकपालाच न भवन्ति ।
कल्पोपपन्नदेवानां निवासस्थानानि द्वादश सन्ति - १ सौधर्मे - २शान - ३सनकुमार- ४माहेन्द्र- "ब्रह्मलोक-६लान्तक-७महाशुक्र ८सहस्रारा- ९ssनत १० प्राणता११ऽऽरणा - १२ऽच्युताः । इमे द्वादश देवलोकाः कल्पविमानानि । तत्र सौधर्मस्य सामानिक होते हैं । मन्त्री और पुरोहित जैसे प्रायखिंश देव हैं। सीमा की रक्षा करने वाले लोकपाल हैं । मित्र के समान पारिषद्य हैं । सैनिक और सेनाधिपतिरूप आनीक हैं । इन्द्र के शरीर की रक्षा करने वाले आत्मरक्षक कहलाते हैं । नागरिक - पौरजनके समान प्रकीर्णक देव हैं । दास के समान देव आभियोगिक कहलाते हैं, और अन्त्यजों के समान किल्विपिक हैं । ये इन्द्र सामानिक आदि दशप्रकार के देव सौधर्म आदि सभी कल्पों में होते हैं । व्यंतरी और ज्योतिष्क देवों में त्रायत्रिंश और लोकपाल नहीं होते ।
कल्पोपपन्न देवों के निवसस्थान बारह हैं-
१ सौधर्म, २ ऐशान, ३ सनत्कुमार, ४ माहेन्द्र, ५ ब्रह्मलोक, ६ लान्तक, ७ महाशुक्र, ८ सहस्रार, ९ आनत, १० प्राणत, ११ भारण, १२ अच्युत । ये बारह देवलोक कल्पविमान हैं । सौधर्म कल्प की बराबरी पर ऐशान कल्प है । ऐशान હોય છે. મંત્રી અને પુરાહિત જેવા ત્રાયગ્નિશ દેવ છે. સીમાની રક્ષા કરનારા તે લેાકપાલ છે મિત્રની સમાન પાષિધ છે, સૈનિક અને સેનાધિપતિરૂપ આનીક છે. ઈન્દ્રના શરીરની રક્ષા કરવાવાળા આત્મરક્ષક કહેવાય છે. નાગરિક–પોરજનની સમાન પ્રકીર્ણક દેવ છે. દાસના સમાન સેવક દેવ આભિયોગિક કહેવાય છે, અન્યોની સમાન કવિષિક છે. આ ઈન્દ્ર, સામાનિક આદિ દેવ સાધમ આદિ સર્વકામાં હાય છે. વ્યતરા અને જ્યાતિષ્ઠ દેવોમાં ત્રાર્યાએશ અને લેાકપાલ હાતા નથી.
- उद्घोषपन्न हेवाना निवासस्थान र छे. (१) सौधर्म, (२) सैशान (3) सनत्कुभार (४) भाहेन्द्र (५) ब्रह्मसोङ (९) सान्त, (७) भहाशुई, (८) सहस्त्रार, (E) मानत, (१०) प्रयुत, (११) भार, (१२) मभ्युत.
આ . ખારઃ દેવલાક કપ વિમાન છે, ચૌધમ કપની બરાબરી પર સ્મેશન કલ્પ છે.