________________
आचारचिन्तामणि -टीका अध्य. १ उ. १ सृ.५ लोकवादिप्र०
इमौ तेजस्काय - वायुकायौ गतिस्वभावतया सावपि निगद्येते ।
२७६
(५) वनस्पतिकायभेदा:
वनस्पतिकायोऽनेकविधः - शैवाल - पनक हरिद्रा - ट्रक- मूलका - लुकसूरण- पलाण्डु - लशुन- कन्दादिभेदात् । इमे वनस्पतिकायाः साधारणा उच्यन्ते । वृक्षगुच्छगुल्मलवादयः प्रत्येकशरीरा उच्यन्ते । साधारण वनस्पतिकायस्थैकस्मिन्
इनके भेद - प्रभेद पूर्ववत् आगम से जानने चाहिए | तेजस्काय और वायुकाय गतिशील होने के कारण त्रस भी कहे जाते हैं ।
(५) वनस्पतिकाय के मेद
वनस्पतिकाय अनेक प्रकार की है । जैसे- शैवाल, पनक, हरिद्रा, (हल्दी), आर्द्रक ( अदरख ) मूलक, अलक ( आद), सूरण, प्याज, लहसुन, और कंन्द आदि । ये वनस्पतिया साधारण कहलाती हैं । तथा वृक्ष, गुच्छ, गुल्म, लता आदि प्रत्येकशरीर कहलाती हैं । साधारण वनस्पतिकाय के एक शरीर में अनंन्त जीव होते हैं । इनका તેના ભેદ-પ્રભેદ પૂર્વ પ્રમાણે આગમથી સમજી લેવાં જોઈએ. તેજસ્કાય અને વાયુકાય ગતિશીલ હોવાના કારણે ત્રસ પણ કહેવામાં આવે છે.
(4) वनस्पतिडायना लेह
वनस्पति ाय भने प्रारे छे, भेभ-शैवाल, पनड, हरिद्रा, आहु, भूस४, भ्यासू, सूरय, डुंगणी, ससयु भने उन्: आहि आ वनस्पतियों साधारण्य : अहेवाय છે, (જેમાં અનંત જીવા હાય તેને સાધારણ કહે છે) તથા વૃક્ષ, (ભગવતી સૂત્રમાં वृक्षाना नथु लेहो· पाडेला छे. (१) शृंगमेर (आ) नी पेठे अनंत भोवाणां आडो, (२) आमानी भाई असंख्य भोवाणां जाडो, (3) भने ताड-तमास वगेरे प्रभा - સખ્યાત જીવેાવાળાં ઝાડા ). ગુચ્છ, શુક્ષ્મ (નવમાલિકા જાઈ વગેરે ) લતા આદિ પ્રત્યેક શરીર કહેવાય છે. સાધારણ વનસ્પતિ કાયના એક શરીરમાં અનન્ત - જીવ હેાય છે. તેનું સ્થાન ઘનાદધિ આદિ છે, સૂમ વનસ્પતિકાય સર્વ લેાકવ્યાપી છે..
