________________
२७४
आचाराङ्गसूत्रे
(३) तेजस्कायभेदा: -
तेजस्कायोऽनेकविधः - अङ्गाराचिरला तशुद्धाग्न्यादिभेदात् । इमे तेजस्काया जीवा वादराः । यत्रैकस्तेजस्कायस्तत्राऽसंख्यातास्तेजस्कायाः सन्ति । तेपां स्थानं सार्धतृतीयद्वीपरूपसमय क्षेत्रमेव, न ततो वहिः । सुक्ष्मास्तु सर्वलोकव्यापिनः । एंपां भेद - प्रभेदाः पूर्ववद् विज्ञेयाः
(४) वायुकाय भेदाः -
वायुकायः पौरस्त्य - पाश्चात्याद्युत्क लिमण्डलिका दिभेदादनेकविधः । वादर'वायुकायानां स्थानं धनवात-तनुवात - तद्वलयाधोलोकपातालभवनादिकम् । सूक्ष्मा वायुकाया सर्वलोकव्यापिनः । एषां भेदप्रमेदाः पूर्ववद वेदितव्याः । (३) तेजस्काय के भेद
तेजस्काय अनेक प्रकार का है, जैसे- अंगार, ज्वाला, अलात, शुद्ध-अग्नि आदि । जहाँ एक बादर तेजस्काय का जीव होता है वहाँ असंख्यात तेजस्काय होते हैं । इन का स्थान अढाईद्वीपरूप समय क्षेत्र हो है, उस से बाहर ये नहीं होते । सूक्ष्म तेजस्काय के जीव लोकव्यापी हैं । इन के भी भेद-प्रभेद आगम से समझने चाहिए ।
(४) वायुकाय के भेद
वायु के भो पूर्वा और पश्चिमी आदि के भेद से और उत्कलिक मण्डलिक आदि के भेद से अनेक प्रकार हैं। घनवात, तनुवात, वलय, अधोलोक और पाताल, भवन आदि बादर वायुकाय के स्थान हैं । सूक्ष्म वायुकाय सर्वलोकव्यापी है ।
(3) तेस्डायना :--
तेराय ने प्रारना है; प्रेम हे संगार, नवासा भयात, शुद्ध नि આઢિ, જ્યાં એક ખાદર તેજસ્કાયના જીવ હાય છે ત્યાં અસંખ્યાત તે સ્કાય હાય છે. તેનું સ્થાન અઢીદ્વીપરૂપ સમયક્ષેત્ર જ છે, તેનાથી બહાર તે નથી. સૂક્ષ્મ તેજકાયના જીવ લેાકવ્યાપી છે. તેના પણ ભેદ-પ્રભેદ આગમથી જાણી લેવા જોઈએ. (४) वायुडायना लेह
વાયુકાય પણ પૂર્વ અને પશ્ચિમ આદિના ભેદથી,. અને ઉત્કલિક ( જેમ સમુદ્રમાં કલ્લેાલે) મલિક, (મૂળમાંથી જે ગાંળ ફરતે વાતા હોય તે વાસુ ) शाहि लेहथी मने अभरनो छे, धनवात, तनुवात, पाय, अधोसो, भने पातास, ભવન આદિ ખાદર વાયુકાયના સ્થાન છે, અને સૂક્ષ્મ વાયુકાય સર્વલેાકવ્યાપી છે.
