________________
१६२
-
-
-
-
-
आवारागसूत्रे भोगाभिलापराहित्यम् , यहा-क्रोधादिकपायनिग्रहलक्षणम् , (५)-मुक्ति सकलकर्मक्षयलक्षणो मोक्षः, (६) रूपम् सकलहृदयहारिसौन्दर्यम् , (७)-वीर्यम्=अन्तरायान्तजन्यमनन्तसामयम् , (८)-श्रीपातिककर्मपटल विघटनजनितवानदर्शन सुखवीर्यरूपानन्तचतुष्टयलक्ष्मीः । (९)-धर्म:-अपवर्गद्वारकपाटोद्घाटनसाधनश्रुतचारित्रलक्षणः (१०)-ऐश्वर्यम् लोकत्रयाधिपत्यम् , चास्यास्तीति भगवान् , तेन भगवता-ज्ञानादियुक्तेन, तेन तीर्थङ्करेण, पक्ष्यमाणार्थस्य तीर्थकरमापितत्वाच । छब्देनात्र तीर्थङ्करपरामर्शः । उक्तञ्च
तनिक भी अभिलापा न होना, अथवा क्रोध आदि कपायोका निग्रह करना, (५) मुक्ति समस्त कर्मोका क्षय रूप मोक्ष, (३) रूप-सत्र का हृदय हरलेनेवाला अनुपम सौन्दर्य (७) वीर्य-अन्तराय कर्मके क्षय से उत्पन्न अनन्तशक्ति, (८) श्री-पाति कर्मों के क्षय से उत्पन्न अनन्तज्ञान, दर्शन, मुख और वीर्यरूप अनन्तचतुष्टय लक्ष्मी (९) धर्म-मोक्षरूपी द्वार के किवाड उघाडने का साधन श्रुतचारित्ररूप धर्म, (१०) ऐश्वर्य-तीन लोक का आधिपत्य । ये दश गुण जिस में विद्यमान हो उसे 'भगवान्' कहते हैं । ऐसे भगवान्ने कहा है। आगे कहा जाने वाला तत्व तीर्थकरभाषित है, अत एव 'तद' शब्द से यहा भगवान् तीर्थकर समझना चाहिए । कहाभी है--
અર્થાત કામગની જરા પણ અભિલાષા નથી, અ થવી ક્રોધ કષાયને નિગ્રહ' ४२३।, (५) भुति -सभा भनि। ६५०५ मा६ (६) ३५-सर्वना यने - उरी લેવાવાળું અનુપમ સૌન્દર્ય, (૭) વીર્ય–અન્તરાય કર્મના ક્ષયથી ઉત્પન્ન અનન્ત શકિત (૮) શ્રી-ઘાતિ કર્મોના ક્ષયથી ઉત્પન અનંત જ્ઞાન, દર્શન, સુખ અને વીર્યપ અનતચતુષ્ટયલમી (૯) ધ–ક્ષી કારનાં કમાડ ઉઘાડવાનું સાધન શ્રત-ચારિત્રરૂપ ધર્મ (૧) અિધર્ય–ત્રણ લોકનું આધિપતિપણું આ દસ ; ગુણ જેમાં હેય તેને ભગવાન કહે છે એવા ભગવાને કહ્યું છે.
આગળ કહેવાશે તે તવ તીર્થકરભાષિત છે, એટલા માટે “a” શબ્દથી તીર્થકર ભગવાનને અર્થે અહિં સમજવું જોઇએ. કહ્યું પણ છે