________________
१५०
आचारायचे
।
कर्म समूलमुन्मूल्य धातिकर्माणि क्षपयित्वा त्रयोदश गुणस्थानमारोहति । त्रयोदशे गुणस्थाने निर्मलकेवलज्ञानं मामोति । तदनन्तरं पञ्चलध्वक्षरोचारणकालस्थितिकं चतुर्दशगुणस्थानं संप्राप्य निःशेषकर्मनिचयं क्षपयित्वाऽसौ शिवपदं संप्रामोति । । इति जीवस्य शुद्धस्वरूपनिरूपकः शृद्धव्यवहारनयः ।
(२) अशुद्धव्यवहारनयः
अशुद्धव्यवहारयेन
रागद्वेपमिथ्यात्वादयोऽनादिकालतः
शत्रुरूपेण
जीवे संलग्नाः सन्ति, तस्माज्जीवस्याशुद्धस्त्रं ज्ञेयम् । अशुद्धत्वेन च प्रतिसमयऔर बारहवें गणस्थान में शेष तीन घाति कर्मों का क्षय करके तेरहवें गुणस्थान में पहुंचता है । इस गुणस्थान में ( बारहवें गुणस्थान के अन्तिम समय में ) जीव को निर्मल केवलज्ञान प्राप्त होता है । तेरहवें गुणस्थान के बाद पांच हूस्व स्वर ( अ, इ, उ, ऋ, ऌ) उच्चारण करने में जितना समय लगता है उतने समय तक चौदहवें गुणस्थान में ठहर कर समस्त कर्मों का क्षयकर के मोक्ष प्राप्त कर लेता है ।
जीवके शुद्ध स्वरूप को ग्रहण करने वाला यह शुद्ध व्यवहारनय है ।
(२) अशुद्ध व्यवहारनय
अशुद्ध व्यवहारनय से राग-द्वेप और मिध्यात्व आदि अनादि काल से शत्रुको तरह जीव के साथ लगे हुए हैं, इसी कारण जीव में अशुद्धता है । इस भशुद्धता के રાગ-દ્વેષરૂપ માહનીય કાઁના સમૂળગા નાશ કરીને અને ખારમા ગુણસ્થાનમાં શેષ ત્રણ ઘાતીકનિ ક્ષય કરીને તેરમા ગુણસ્થાનમાં પહોંચે છે. એ ગુણુસ્થાનમાં ( ખારમા ગુણુસ્થાનના અંતિમ સમયમાં) જીવને નિમલ કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે. तेरभा शुशुस्थान पछी यांय स्त्र स्वर- (म-र्ध---) या रतांबो સમય લાગે છે, તેટલેા સમય ચૌદમા ગુરુસ્થાનમાં થેાલીને સમસ્ત કર્મના ક્ષય કરીને મેાક્ષ પ્રાપ્ત કરી લે છે.
જીવના શુદ્ધ સ્વરૂપને ગ્રહણ કરવા વાળો આ શુદ્ધ વ્યવહાર નય છે.
(२) अशुध्ध व्यवहारनय
અશુદ્ધ વ્યવહારનયથી રાગ-દ્વેષ અને મિથ્યાત્વ આદિ અનાદિ-કાલથી શત્રુની માર્ક જીવની સાથે લાગ્યાં છે, એ કારણથી જીવમાં અશુદ્ધતા છે. એ અશુદ્ધતાના
