________________
आचार चिन्तामणि- टीका अवतरणां
'याश्रयतया च तस्य द्रव्यत्वं सिद्धयति, तस्मात् 'पष्टं द्रव्यं कालः' इति युक्त्योपपत्त्या च सिद्धम् ।
ninister प्रमाणमिति चक्षुरुद्वाटच पश्य
f..
2*1*
"{
'कड़ णं भते ! दव्वा, पण्णत्ता ?, गोयमा छ दव्या पण्णत्ता, तं जहाधम्मत्किाए, अस्मत्थिकाए, आगासत्थिकाए, पुग्गलत्थिकाए, जीवत्थिकाए, अद्धासमए, " इति ।
कति खलु भदन्त ! हव्याणि प्रज्ञप्तानि १, गौतम ! पड् द्रव्याणि प्रज्ञप्तानि, तानि यथा - धर्मास्तिकायः, अधर्मास्तिकायः, आकाशास्तिकायः, पुद्रलास्तिकायः, जीवास्तिकायः, अद्धासमयः । इति च्छाया ।
'कविहाणं भंते! सच्चदन्या पण्णत्ता ?, गोयमा ! छन्विा सव्वदच्चा पण्णत्ता, तेजा - धम्मत्थिकाए, जाव अद्धासमए' इति । (भगवती श० २५ ३०४) द्रव्यपन सिद्ध होता है, अतएव युक्ति तथा उपपत्ति से कालनामक छठा द्रव्य सिद्ध हुआ ।
आंख खोल कर देखो, इस विषय में आगम- प्रमाण भी विद्यमान है
""
'कणं भेते ! दव्वा पण्णत्ता ! गोयमा ! छ दवा पत्ता, तंजाधम्मत्थिकाए, अधम्मत्थिकाए, आगासत्थिकाए, पुग्गलत्यिकाए, जीवत्थिकाए, अद्धासमए ।
**
સિદ્ધ થાય છે. એટલા કારણથી યુક્તિ તથા ઉપપત્તિ (પુરાવા–પ્રમાણુ)થી કાલ નામનું છઠ્ઠું દ્રશ્ય સિદ્ધ થાય છે.
1
આંખ ઉઘાડીને તું, આ વિષયમાં આગમ-પ્રમાણ પણ વિદ્યમાન છે-" कई णं भंते ! दव्या पण्णत्ता ?, गोयमा ! छ दव्या पण्णत्ता, तंजाधम्मfree, अधम्मथिकाए, आगासत्थिकाए, पुग्गलत्थिकाए, जीवत्थिकाए, अद्धासमए
""
53
1
शार्थात्-'लगवन्' द्रव्य प्रेटसां छे ? गोतम । द्रव्य छ छे धर्मास्तिय અધર્માસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય, પુદ્દગલાસ્તિકાય, જીવાસ્તિકાય અને અદ્ધાસમય अर्थात् अर्थ. ''
1
तथाविहाणं हे ! सव्वदच्या पण्णत्ता ?, गोयमा ! छच्विहा सव्वदव्वा पण्णा, तंजा - घम्मत्थिकाए, अधम्मत्थिकाए, जाव अद्धासमए ।"
* 11
