________________
कल्पनियुक्तिः
५. सामित्ते करणम्मि य, अहिगरणे चेव होंति छब्भेया ।
एगत्तपुहत्तेहिं दव्वे, खेत्तऽद्ध भावे य ॥५६॥
(५) (प्रा०चू०) एतेसिं सामित्तादि विभासा कातव्वा । तत्थ गाधा-सामित्ते० । दव्वस्स ट्ठवणा दव्वट्ठवणा, दव्वाणं वा ठवणा दव्वट्ठवणा, दव्वेण वा ठवणा, दव्वेहिं वा ठवणा, दव्वंमि वा ठवणा दव्वेसु वा ठवणा । एवं खेत्त-काल-भावेसु वि एगत्त-पुहत्तेहि सामित्त-करणा-ऽधिकरणा भाणितव्वा । तत्थ दव्वस्स ठवणा-जधा कोइ संथारगं गिण्हति, दव्वाणं जधा-तिन्नि पडोगारेणं गिण्हति, दव्वेणं जधा-वरिसारत्ते चउसु मासेसु एक्कसि आयंबिलेणं पारित्ता सेसं कालं अब्भत्तटुं करेति, दव्वेहिं मासेणं मासेणं चत्तारि आयंबिलपारणया, एवं निव्वितियएणंपि, दव्वम्मि जधा-एगंगिए फलए ट्ठातव्वं दव्वेसु जधा-१दोमादी-कंबीसंथारए । खेत्तस्स एगगामस्स परिभोगो, खेत्ताणं ति गामादीणं अंतरपल्लीयादीणं, करणे एगत्त-पुहत्तेणं णत्थि । अधिकरणे एगे खेत्ते परं अद्धजोयण-मेराए गंतुं २पडिएत्तए, पुहत्तेणं दुयमादीहिं वि अद्धजोयणेहिं गंतुं पडिएत्तए कारणे । कालस्स जा मेरा सा ठविज्जति अकप्पिया वासारत्तकाले ण परिघिप्पंति, कालाणं चउण्हं मासाणं ठवणा कालेण आसाढपुण्णिमाए कालेण ठायंति, कालेहि-पंचाहे पंचाहे गते कारणे ठायंति, कालम्मि पाउसे ठायंति, कालेसु आसाढपुण्णिमातो सवीसतीराए मासदिवसेसु गतेसु ठायंति कारणे । भावस्स ओदयियस्स ठवणा, भावाणं खइयं भावं संकेतस्स सेसाणं भावाणं परिवज्जणा होई । भावत्ति-भावेणं निज्जरट्ठाए ठाति, भावेहिं निज्जरट्ठयाए संगहट्ठताए
(५) (अव० ) स्वामित्वे सम्बन्धे करणे कारणकारके अधिकारके अधिकरणे आधारे एकत्वबहुत्वाभ्यां षड्भेदाः स्युः । द्रव्ये क्षेत्रेऽद्धायां भावे च । यथा द्रव्यस्य स्थापना-संस्तारकं गृह्णाति, द्रव्याणां स्थापना त्रीन् प्रत्यवतारान् । त्रिगुणं पात्रस्योपकरणं गृह्णन्ति । द्रव्येण आचाम्लादिद्रव्येण चतुर्मासीतपः । द्रव्येति । चतुर्भिराचाम्लैः चतुर्मासीतपः । द्रव्ये एकस्मिन् फलके स्थातव्यं, द्रव्येषु त्रिषु फलकादिषु । क्षेत्रे एकग्रामपरिभोगः, क्षेत्राणां त्रयादीनाम् आसन्नग्रामानां परिभोगः । क्षेत्रे करणं नास्ति । एकस्मिन् क्षेत्रे बहुषु क्षेत्रेषु अर्द्धयोजनान्तः, कारणे योजनानि कालस्य वर्षाकालस्य अकल्प्यता मर्यादा । कालानां चतुर्णा मासानां स्थितिः । मर्यादा कालेन आषाढपूर्णिमा, कालैः पञ्चभिः पञ्चभिः दिनैः स्थितिः । काले प्रावृषि, कालेषु आषाढराकायाः सविंशतिशत
१. व्यादि-कम्बी-निष्पन्न-संस्तारके । २. 'पडिनियत्तए' पाठान्तरम् ।