________________
૧૮ પાપસ્થાનક વોસિરાવવા – પ્રાણાતિપાત
અહીં પૃથ્વીકાયના ભેદ વિચારીને તેનાથી એકેંદ્રિય થી પંચેન્દ્રિય જીવની જે કાંઈ હિંસા થઈ શકે તે વિચારીને મિચ્છા મિ દુક્કડમ્ દેવું.
પૃથ્વીકાયના ભવોમાં મને જોઈને, મારા છોડેલા પુદ્ગલો જોઈને તેના દ્વારા બીજા જીવોને જે મોહ ઉત્પન્ન થયો હોય, તેની માલીકી કરવા પરસ્પર યુદ્ધાદિ કરેલ હોય, તેનાથી જે અનેક જીવોનો વિનાશ થયો હોય તેનું મિચ્છા મિ દુક્કડમ્. તે પાપને હું વોસિરાવું છું. તે પાપમાં પ્રવર્તતા પુદ્ગલોને હું વોસિરાવું છું. દા.ત. કાંસકી નિમિત્તે વલ્લભીપુરનો નાશ થયો. નવસેરા હાર, સેચનક હાથી માટે કોણિક રાજા અને ચટક રાજાનું ભયંકર યુદ્ધ થયું.
અકાયના ભવોમાં સમુહ અપકાય ભેગા થઈને પુર જેવા પ્રસંગે અનેક જીવોને મેં સંહાર કરેલ હોય તેનું મિચ્છા મિ દુક્કડમ્. અપકાયના ભવો કરીને મેં છોડેલા પુદ્ગલો પાપમાં પ્રવર્તતા હોય તે બધાને હું વોસિરાવું છું.
અહીં અકાયથી અપકાય-પૃથ્વીકાય-વાયુકાય-વનસ્પતિકાય-તેઉકાય-બેઈન્દ્રિયતેઈદ્રિય – ચઉરિંદ્રિય – પંચેન્દ્રિયને જે ત્રાસ આપેલ હોય, હણેલ હોય, રાગદ્વેષ ઉપજાવેલ હોય તે બધાની વિચારણા કરીને મિચ્છા મિ દુક્કડમ્ દેવું. દા.ત. ગરમ તથા ઠંડુ પાણી ભેગું કરે ત્યારે બંને અકાયના જીવો એકબીજાને દુઃખ ઉત્પન્ન કરનાર, મારી નાખનાર પણ બને છે. આવું જે જે યાદ આવે તે યાદ કરીને મિચ્છા મિ દુક્કડમ્ દેવું.
તેઉકાયના ભવમાં અનેક જીવોને સળગાવેલ હોય, તેમને ત્રાસ થયો હોય, દાહ થયો હોય, મરી ગયા હોય તે બધાનું મિચ્છા મિ દુક્કડમ્. હું તે જીવોની માફી માંગુ છું. તે બધા જીવો ખૂબ જ સુખી થાય. મારા છોડેલ પુદ્ગલો પાપમાં પ્રવર્તતા હોય તે હું વોસિરાવું છું.
આ રીતે તેઉકાય દ્વારા તેઉકાય, પૃથ્વીકાય, અકાય, વાઉકાય, વનસ્પતિકાય, બેઈદ્રિય થી પંચેન્દ્રિય જીવોની જે જે વિરાધના યાદ આવે તે સંભારીને મિચ્છા મિ દુક્કડમ્ દેવું.
આ રીતે વાઉકાયના ભવમાં કરેલી જીવહિંસા વિચારવી. બેઈદ્રિય-તેઈદ્રિય – ચઉરિંદ્રિય ભવોમાં કરેલી વિરાધના, જીવહિંસાદિ વિચારવી. દેવ-નારક-મનુષ્ય-તિર્યંચ-પંચેન્દ્રિય ભવોમાં કરેલી તેમજ વર્તમાનકાલીન