Jivan Jagruti Yane Samadhi Maran

SR No.: 009213
Original Sutra Author: N/A
Author: Hemant Hasmukhbhai Parikh
Publisher: Hemant Hasmukhbhai Parikh
Publication Year: 2015
Total Pages: 176
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 1 MB

Page 145

સમાધિ મરણ
સવ્વસ્ટ જીવરાસિસ્ટ, ભાવઓ ધમ્મ નિહીય નિયચિત્તો, સર્વાં ખમાઈવત્તા, ખમામિ સવ્વસ્સે અહયંપિ. (૩) આચાર્ય-ઉપાધ્યાય-શૈક્ષ (નવ દિક્ષીત)- સાધર્મિકો-કુલ-ગણ પ્રત્યે મેં કષાયો (ક્રોધ-માન-માયા-લોભ) કર્યા હોય તેની મન-વચન-કાયાથી ક્ષમા માંગું છું. (૧) પૂજ્ય શ્રમણ સંઘને બે હાથે મસ્તકે અંજલિ કરીને સર્વની ક્ષમા માંગીને હું પણ સર્વને ક્ષમા કરૂં છું. (૨)
૧૩૧
જરૂરી નોંધ : અહીં શ્રમણ પ્રધાન ચતુર્વિધ સંઘ અર્થ લેવાનો નથી, કેમ કે ખામણાની શરૂઆતમાં જ પ્રથમ ચતુર્વિધ શ્રી સંઘને ખામણા કરેલ છે. અહીં ‘સંઘ’ શબ્દમાં અત્યારે આપણી લુપ્ત થયેલ પ્રાચીન શાસન વ્યવસ્થાનો સંઘ લીધેલ
છે.
ઓછામાં ઓછા નવ સાધુનો ૧ ગચ્છ હોય (વ્યવહાર સૂત્રમાં ૨૮ સાધુનો ગચ્છ હોય તેમ પણ વાત છે.) તેમાં ૧ આચાર્ય હોય તે ગચ્છાચાર્ય કહેવાય. ૧ ઉપાધ્યાય હોય તે ગચ્છ ઉપાધ્યાય કહેવાય. સ્થવિર હોય તે ગચ્છસ્થવિર કહેવાય. આવા ૧ ગણના જુદા જુદા ફુલના ઘણા ગચ્છો હોય તે ગચ્છમાં કોઈ અનિવારીત પ્રશ્ન ઉદ્ભવે ત્યારે તે ગચ્છનું તે તે ગણના કોઈપણ કુલમાં વિસર્જન કરી દેવામાં આવે. આવા જે કુલો હોય તે દરેક કુલમાં ૧ આચાર્ય હોય તે કુલાચાર્ય કહેવાય ૧ ઉપાધ્યાય હોય તે કુલ ઉપાધ્યાય કહેવાય. સ્થવિરને કુલ સ્થવિર કહેવાય. તે કુલમાં કોઈ અનિવારિત પ્રશ્ન ઉદ્ભવે ત્યારે તે કુલ જે ગણમાં હોય તે ગણમાં તેને વિસર્જન કરવામાં આવે, આવા જે ગણો વિચરતા હોય તેમાં ૧ આચાર્ય હોય તેને ગણાચાર્ય કહેવાય. તેમાં ૧ ઉપાધ્યાય હોય તેને ગણ ઉપાધ્યાય કહેવાય, સ્થવિરને ગણ સ્થવિર કહેવાય, આવા ગણમાં કોઈ અનિવારિત પ્રશ્ન ઉદ્ભવે ત્યારે તેને સંઘમાં ભેળવી દેવામાં આવે તે સંઘમાં ૧ આચાર્ય હોય તેને સંઘાચાર્ય કહેવાય જે ઉપાધ્યાય હોય તેને સંઘ ઉપાધ્યાય કહેવાય. સ્થવિરને સંઘ સ્થવિર કહેવાય. સંઘ પચ્ચીસમો તીર્થંકરની જે વાત છે તે આ સંઘાચાર્યને આશ્રીને છે.
પચ્ચીસમાં તીર્થંકર સંઘની વાતમાં શ્રાવક-શ્રાવિકા કદાપિ આવતા નથી એટલે કે માત્ર ટ્રસ્ટી બની જનાર તો કોઈ ગણનાપાત્ર જ નથી તેથી પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીને ‘સંઘ’ આમ કહે છે કે તેમ કહે છે અને સંઘ પચ્ચીસમો તીર્થંકર