________________
૧૦૪
સાધુ સાધ્વી અંતિમ આરાધના વિધિ હવે પછી રાગ-દ્વેષ વગર ખાવાની કોશિષ કરનારો બનું. મૃત્યુ પહેલાં ચારે આહારનો ત્યાગ કરનારો બનું.
મુક્કસિ પચ્ચખ્ખાણ કરાવવાથી ચારે આહારના ત્યાગરૂપ અનશનનો લાભ મળે છે. તેમજ જ્યારે કંઈ પણ વપરાવવું હોય ત્યારે તેટલા સમય માટે પચ્ચખ્ખાણ પળાવી શકાય છે. મુઠસિ પચ્ચખાણ લેવા માટે બોલવું.
મુઠિસહિયં પચ્ચક્કાઈ (પચ્ચકખામિ) અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાવિત્તિયાગારેણં વોસિરઈ. (વોસિરામિ)
મુઠસિ પચ્ચક્માણ પારવા માટે (અંગુઠો અંદર રાખી ઉપર ચાર આંગળી વાળવી પછી હાથ નીચે રાખીને) એક નવકાર ગણવો.
મુઠિસહિયં પચ્ચક્માણ કર્યું ચઉવિહાર, પચ્ચખાણ ફાસિએ, પાલિએ, સોહિએ, તિરિ, કિટ્ટિ, આરાહિઅં, જં ચ ન આરાહિઅં, તસ્સ મિચ્છા મિ દુક્કડમ્. પછી એક નવકાર ગણવો. (વાપરવાનું પતી જાય ત્યારે ફરી મુઠસિ પચ્ચક્માણ કરાવવું.) (૨) અમુક સમય માટે આહાર ત્યાગ કરાવવો.
(જેમ કે બે કલાક કશું વાપરવું નહીં અથવા દવા-પાણી સિવાય બીજું કંઈ ન લેવું) આ પ્રકારનો “ધારણા-અભિગ્રહ' કરાવવો. (૩) ભવચરિમં સાગાર-અનશન :
માંદગીની તીવ્રતા હોય, બચે કે ન બચે તેવી સ્થિતિ લાગે ત્યારે સાગારઅનશન કરાવાય.
ભવચરિમ સાગાર પચ્ચખાઈ (પચ્ચખામિ) ચઉવિહંપિ આહાર અસણં પાછું ખાઈમ સાઈમ, અઈએ નિંદામિ પડિપન્ન સંવરેમિ અણાગય પચ્ચખામિ અરિહંતસકિખય સિદ્ધસખિયં સાસખિયં દેવસખિયે અપ્પસખિયે અન્નત્થણાભોગેણં સહસાગારેણં મહત્તરાગારેણં સવ્વસમાવિત્તિયાગારેણં વોસિરઈ. (વોસિરામિ)
છેવટના સમયના આ અનશનમાં ઘણા લોકોને તકલીફ પડે છે. જો જીવનમાં સાજી, સારી સ્થિતિમાં, યુવાનીમાં મીઠાઈ, ફરસાણ વિગેરે ખાવા-પીવાની ચીજો છોડવાની ટેવ પાડેલ હોય તો છેલ્લે વાંધો આવતો
