________________
સોળમું અધ્યયન બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાન
દસ બ્રહ્મચર્ય સમાધિ સ્થાનનો પ્રારંભઃ સુધર્મા સ્વામીએ જંબુસ્વામીને કહ્યું - મેં સાંભળ્યું છે કે નિગ્રંથ પ્રવચનમાં સ્થવિર ભગવંતોએ દસ બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાન કહ્યા છે, જેમાં સાધક પૃથ્વીકાય વગેરે ૧૭ પ્રકારના સંયમ સંવર તથા ચિત્તસમાધિથી સંપન્ન થઇ મન, વચન, કાયાનું ગોપન કરે; ઇન્દ્રિયોના વિષયોથી વિરક્ત બને, બ્રહ્મચર્યને ગુપ્તિ દ્વારા સુરક્ષિત કરીને હમેંશા અપ્રમત્તપણે સંયમમાં વિચરણ કરે.
પ્રથમ બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ ઉપાશ્રય વિવેક
દ્વીતીય બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ સ્ત્રીકથા સંયમ
તૃતીય બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ સ્ત્રી સાથે એકાસન વર્જન ચતુર્થ બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ દૃષ્ટિ સંયમ
પંચમ બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ સ્ત્રી શબ્દ શ્રવણ સંયમ છઠ્ઠુ બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ ભુક્ત ભોગ સ્મૃતિ સંયમ સાતમું બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ પ્રણીત આહાર વર્જન આઠમું બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ અતિ ભોજન સંયમ નવમું બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ વિભૂષા સંયમ દશમું બ્રહ્મચર્ય સમાધિસ્થાનઃ ઇન્દ્રિય વિષય સંયમ
૧)જે સ્ત્રી વગેરેથી રહિત એકાંત સ્થાન કે શયન આસન સેવે છે, તે નિગ્રંથ
છે.
૬૨
૨) જે સ્ત્રીઓ અંગે કથાવાર્તા કરે નહિં, તે નિગ્રંથ છે.
૩) જે સ્ત્રીઓ સાથે એક જ આસન પર બેસતો નથી, તે નિગ્રંથ છે. ઉપરાંત
