________________
પ્રાણીવધનું અનુમોદન કરનાર પણ સમસ્ત દુઃખોથી કદી મુક્ત થઇ શકતા નથી, એમ સાધુ ધર્મની પ્રરૂપણા કરનારા આર્ય મહાપુરુષો (તીર્થકર) એ ફરમાવ્યું
જેમ ઊંચા સ્થળેથી જળ આપોઆપ સરી જાય છે, તેમ અહિંસક સાધકના પાપકર્મો સહેજે સરી જાય છે.
આ વિશ્વને આશ્રિત જેટલા ત્રસ અને સ્થાવર જીવો છે, તેની મન, વચના અને કાયાથી કોઇ પણ પ્રકારની હિંસા કરવી નહિં.
રસાસક્તિ ત્યાગઃ શુદ્ધ ગવેષણા જાણીને તેમાં જ સાધુ પોતાના આત્માને સ્થાપિત કરે અર્થાત્ સંયમ નિર્વાહ માટે જસાધુ આહારની ગવેષણા કરે. ભિક્ષામાં મળેલ આહારના સ્વાદમાં આસક્તિભાવ ન કરે.
સાધુ નિરસ અને શીતલ આહારનું સેવન કરે. જુના અડદ વગેરેના બાકુળા; મગ, ઘઉં વગેરેનું ભુસુફ નિઃ સાર, રૂક્ષ કે અલ્પ સત્ત્વવાળા ધાન્ય અને સૂકવેલા બોરનું ચૂરણ વગેરેનું લાંબા સમય સુધી સેવન કરે.
અનિયંત્રિત કુશીલ જીવનનું દુષ્પરિણામઃ સંયમ ગ્રહણ કર્યા પછી જેઓ શાસ્ત્રાજ્ઞા અનુસાર પોતાના જીવનનું નિયંત્રણ નથી કરી શકતા કે સંયમાચારથી ભ્રષ્ટ થઇ જાય છે; તેઓ કામભોગમાં રસાસ્વાદમાં આસક્ત થઇ દેહત્યાગ કરતાં અસુર કાયમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
ત્યાંથી નીકળીને પણ તે સંસારમાં લાંબા કાળ સુધી પરિભ્રમણ કરે છે. પરિભ્રમણ કરતાં બહુ કર્મોના લેપથી લિપ્ત થયેલ તે ભારે કર્મી જીવોને ધર્મની સમજણ, શ્રદ્ધા કે બોધ મળવો પણ અતિ દુર્લભ થઇ જાય છે.
લોભવૃત્તિનું સ્વરૂપ ધન-ધાન્યથી પૂર્ણ આખા લોકની સમૃદ્ધિ જો કોઇ એક વ્યક્તિને આપી દેવામાં આવે તો પણ લોભી માનવ સંતુષ્ટ થઇ શકતો નથી.
જેમ જેમ લાભ થતો જાય છે તેમ તેમ લોભ વધતો જાય છે. તૃષ્ણાવાના આત્માના લોભની પૂર્તિ થવી મહા મુશ્કેલ છે.
૨૬
