Page Text
________________
સુધી તેનું આહારાદિ વડે રક્ષણ કરે, પોષણ કરે. પણ જયારે આ શરીરથી સંયમ ગુણોનું પાલન ન થાય ત્યારે કર્મ મળનો નાશ કરનાર આજીવન અનશન સ્વીકારે. જેમ પોતાની સ્વછંદતાને કાબૂમાં લઇ તાલીમ પામેલો અને કવચધારી ઘોડો યુદ્ધમાં વિજય મેળવે છે તેમ સંયમી સાધક પણ સ્વચ્છંદતા પર નિયંત્રણ કરી, કરોડ પૂર્વ વર્ષ સુધી સંયમનું પાલન અપ્રમત્તપણે કરે છે, તેથી શીઘ્ર મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે.
અંતિમ વયે ધર્મ કરવાની ભ્રમણાઃ પાછલી ઉમરે ધર્મ કરીશું એવી રીતે વિચારનાર વ્યક્તિ પહેલાં પણ નહિં અને પછી પણ ધર્મ પ્રાપ્ત કરી શકતી નથી. સામાન્ય મનુષ્ય આયુષ્ય શિથિલ થતાં, મૃત્યુ કાળ નજીક આવતાં, શરીર છૂટવાના સમયે ધર્માચરણ વિના અત્યંત દુઃખી થાય છે.
મૃત્યુ સમયે તત્કાળ ધર્મનો વિવેક પામવો શક્ય નથી માટે લોકનું સ્વરૂપ સમ્યગુરૂપે જાણીને સમજીને મહર્ષિ પ્રમાદ રહિત થઇને સંયમમાં વિચરણ કરે.
કષ્ટ સહિષ્ણુતા મોહને નિરંતર જીતીને સંયમમાર્ગમાં વિચરતાં મુનિને અનેક પ્રકારના કષ્ટો આવે છે. સાધુ તે કષ્ટોમાં મનથી પણ કોઇ પ્રત્યે દ્વેષ ન કરે અને સમભાવમાં સ્થિર રહે.
કષાય વિવેક કામભોગના તુચ્છ સુખો પણ બહુ લોભાવનારા હોય છે. તો સાધક તેવા પ્રલોભનોમાં ન લપટાતાં મનને વશ રાખે, ક્રોધથી પોતાને બચાવે, અભિમાનથી દૂર રહે, માયાકપટ કરે નહિ તથા લોભનો ત્યાગ કરે.
સુસંસ્કારિત જીવનની પ્રેરણાઃ જે લોકો અસંસ્કારી છે, તુચ્છ પ્રકૃતિના છે, પરનિંદા કરનારા અને રાગદ્વેષમાં રચ્યા પચ્યા રહે છે, વાસનાઓને આધીન છે તે ધર્મરહિત છે; એમ જાણી સાધક તેમની સંગત ન કરે અને જીવનપર્યતા સગુણોની જ આરાધના કરતો રહે.
માનસિક ચંચળતા કર્મબંધનું કારણ બને છે અને બાંધેલા કર્મને ભોગવ્યા વગર છૂટકો નથી. ક્ષણભંગુર જીવન જાગૃતિનો સંદેશ આપે છે. સાધકે પોતાના જીવનને ઉત્તમોત્તમ ગુણોથી સુસંસ્કારિત કરવું જોઇએ.
(ચોથું અધ્યયન સંપૂર્ણ)
૧૫
| SR No. | 009210 |
| Book Title | Uttaradhyan Sutrano Ark |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shobhna Kamdar |
| Publisher | Nima Kamdar |
| Publication Year | 2015 |
| Total Pages | 209 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 3 MB |