________________
૩. ધાર્મિક બાબતોમાં દૂધ-ઘીનો ઉપયોગઃ ઈશ્વરને પસંદ હeો ખરું?
ધાર્મિક વિધિઓમાં પ્રાણીઓની આપવામાં આવતી આહુતિપહેલાંના સમયમાં ઘણી જગ્યાએ યજ્ઞ અને પૂજામાં પ્રાણીઓની બલિ આપવામાં આવતી હતી. આજે પણ કોઈક કોઈક જગ્યાએ આ પ્રથા ચાલુ જ છે.
આપણે પણ ધાર્મિક વિધિઓમાં ઘી, દૂધ ને દૂધની મીઠાઈઓનો ઉપયોગ પ્રસાદ અને ધાર્મિક જમણવારમાં કરીએ છીએ. એમાં પણ એક રીતે જોઈએ તો પ્રાણીઓનું બલિદાન જ આપવામાં આવી રહ્યું છે.
ધાર્મિક વિધિઓમાં વપરાતાં દૂધ અને ઘી-શુદ્ધ અને પવિત્ર છે ખરાં? આજના દૂધમાં પસ, લોહી, ઍન્ટિ-બાયોટિક દવાઓ અને બીજા અનેક જાતના હોર્મોન્સ છે. આ દૂધ ભગવાનને ધરવા માટે “શુદ્ધ અને પવિત્ર ગણી ન શકાય. આની જગ્યાએ વેજિટેબલ ઘી કે સોયા દૂધનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
એક વાર તો આપણે એ ચોક્કસ વિચારવું રહ્યું કે આપણાં આવાં ઘી, દૂધ કે મીઠાઈથી ભગવાન ખુશ થતા હશે કે પ્રાણીઓનું દર્દ જોઈને એમને પણ પીડા થતી હશે?
આજના ક્રૂર ડેરી ઉદ્યોગના જમાનામાં આપણી ધાર્મિક રીતમાં બદલાવ જરૂરી છે. આપણે આપણાં ધાર્મિક સ્થાનો અને ધાર્મિક પ્રસંગને તો પ્રાણીહિંસાથી મુક્ત બનાવીને પવિત્ર કરીએ.
આપણે દરેક વસ્તુને શું કામ ધાર્મિક લેબલ મારીએ છીએ? ભારતમાં આપણે “શાકાહારી જીવનશૈલીને ધાર્મિક વિષય બનાવ્યો અને બહુ બધી પ્રજાને પ્રાણીઓની લાગણીથી વિમુખ બનાવી દીધી. આપણે સૌથી મહાન ધર્મ માનવતાના ધર્મને ભૂલીને જીવદયાને કોઈ એક સાંપ્રદાયિક ધર્મ ગણીને આપણે પ્રાણીઓનું તો અહિત જ કર્યું છે.
‘હરે કૃષ્ણ સંસ્થા” (ઈસ્કોન) તરફથી ચાલતો ‘ફૂડ ફોર લાઈફ' (www.ffi.org) - ૧૯૭૪ના વર્ષમાં શરૂ થયેલું આ અભિયાન રોજના ૩૦ લાખ લોકોને ૬૦ દેશમાં વેગન ખોરાક તદ્દન ફ્રીમાં આપે છે. સ્કૂલોમાં અને અછતવાળા પ્રદેશોમાં ખોરાક પહોંચાડવામાં આવે છે. દુનિયામાં આવી રીતનો આ સૌથી મોટો પ્રોગ્રામ છે અને એ યુનાઈટેડ નૅશન વર્લ્ડ ફૂડ પ્રોગ્રામથી પણ મોટો છે. શું આ સાચો માનવધર્મ નથી?
છેલ્લી થોડી સદીઓમાં અહિંસાનો પ્રભાવ ગાંધીજીએ વધાર્યો એવું કોઈ ધર્મગુરુઓએ કર્યું નથી. હકીકતમાં જીવદયાના પ્રચાર માટે માનવધર્મ સિવાય બીજા કોઈ ધર્મની જરૂર નથી.
૩૨