________________
હોય એવું તેમની જીંદગાનીમાં એક વખત પણ બન્યું નથી. તેઓ પોતે જ એક વખત અષ્ટકની ટીકા વંચાવતા બોલ્યા હતા કે “જ્યારે જ્યારે હું કાંઈ પણ બોલું છું અથવા કરું છું ત્યારે તરત જ તે બોલવાનું તથા ક્રિયા કરવાનું શું પરિણામ થશે તે સંબંધી વિચારણા થાય છે.” આ ઉપરથી તેમને પોતાને કેવું ઊંચા પ્રકારનું અનુભવજ્ઞાન હતું તે સમજી શકાય છે. કારણ કે એવી વિચારણાવાળાને અયોગ્ય વર્તનનો તથા પુણ્ય-પાપ બંધનનો તો અભાવ જ હોય છે.
ઇન્દ્રિયોના વિષયમાં વિરક્તભાવને ધારણ કરનારા હતા. વેદોદય તો સર્વથા શાંતભાવને પામેલો હતો. ક્વચિત હસતા તો મંદમંદ હસતા. પૌગલિક વસ્તુના સંયોગવિયોગે રતિઅરતિનો સંભવ જ નહોતો. શોક માત્ર આત્મહિતમાં ખામી લાવનાર કારણો બને ત્યારે જ થતો હતો. ભય પૂર્વોપાર્જિત કર્મોનો અને પરભવનો જ હતો. દુગચ્છા દેહમાં રહેલી અશુચિની જ કરતા. શિષ્યોને માટે ઉત્તમ ઉત્તમ પુસ્તકોનો સંગ્રહ કરવાની ઇચ્છાવાળા હતા. દરેક ગામમાં જ્ઞાનભંડાર સારી સ્થિતિમાં સચવાઈ રહે-વીંખાઈ ન જાય તેને માટે ઉપદેશ કર્યા કરતા હતા. નવા ભંડારો કરાવતા હતા. જૈનતીર્થોનું હિત જાળવવા માટે શ્રાવકવર્ગને પ્રેરણા કર્યા કરતા હતા, અને પૂર્વોક્ત સર્વ કાર્યમાં પોતાના આત્માનું હિત વૃદ્ધિ પામે એવી સાધ્યદૃષ્ટિ રાખતા હતા.
૮૫
