________________
આવો અત્યંત વ્યથાકારક વ્યાધિ અને તેમાં પણ આવી અપૂર્વ સમતા એ તો જાણે વિરુદ્ધ સ્વભાવોનો સમાન યોગ થઈ ગયો હોય એમ જણાતું હતું. “આયુષ્યસ્થિતિ સમાપ્ત થયે ગમે તેટલા ઉપચારો પણ ફાયદો કરી શકતા નથી” એવા વ્યવહારિક વચનને સિદ્ધ કરવા માટે જ હોય તેમ વૈશાખ શુદિ સાતમે શ્વાસનું જોર વધ્યું. સાધુ-સાધ્વીઓએ આહારપાણી પણ ન કર્યા; માત્ર ગુરુમહારાજ સન્મુખ દૃષ્ટિ સ્થાપીને સૌ બેસી રહ્યાં. પરિણામે તે જ દિવસે રાતના સાડાનવ કલાકે આ અશુચિના ભંડારરૂપ નરદેહમાંથી નીકળી દેવપણાની સંપદાનો ઉપભોગ કરવા માટે સંપૂર્ણ સમાધિમાં “અરિહંત, સિદ્ધ, સાહુ' એ શબ્દોનો ઉચ્ચાર કરતાં આ નશ્વર મનુષ્યદેહ તજી દીધો.
તત્કાળ એ ખેદકારક ખબર આખા શહેરમાં ફરી વળ્યા. શ્રાવકવર્ગ દિલગીર થાય એમાં તો શું આશ્ચર્ય, પણ જેને એક વખત પણ મહારાજશ્રીનો પરિચય થયેલો તે સર્વ દિલગીર થયા. દેશાવરમાં તાર અને પોસ્ટ દ્વારા ખબર પહોંચાડ્યા. દેવદેવેન્દ્રોએ તીર્થકરોના દેહનો નિર્વાણમહોત્સવ કરેલો તે દૃષ્ટાંત લઈને ભાવનગરના ભક્તિવંત શ્રાવકોએ ગુરુભક્તિની સર્વ પ્રકારની તજવીજ કરવા માંડી. આખા શહેરમાં બીજે દિવસે તમામ પ્રકારના આરંભનાં કાર્ય બંધ રહે તેવી ગોઠવણ કરવામાં આવી. પ્રાત:કાળે આખા સંઘનો તમામ પુરુષવર્ગ એકત્ર થયો. સુશોભિત શિબિકામાં મહારાજશ્રીના દેહને
૭૮
