________________
પુણ્ય પ્રકૃતિઓ ચાર ઠાણીયા રસે બાંધવા માટે વિશુદ્ધિ જોઇએ.
સાતમી નારકીમાં જે વિશુદ્ધિ પ્રાપ્ત થયેલી છે એવી વિશુદ્ધિ છ નારકીમાં-દેવલોકમાં રહેલા નવમાં રૈવેયક સુધીના દેવોને પ્રાપ્ત થાય છે પણ તે વખતે સાતમી નારકી સિવાયના બાકીના એ જીવો મનુષ્ય ગતિ, મનુષ્યાનુપૂર્વીનો બંધ કરતા હોવાથી ઉધોત નામકર્મ બંધાતું જ નથી. જ્યારે સાતમી નારકીમાં રહેલા. જીવોને એટલી વિશુધ્ધિમાં તિર્યંચગતિનો બંધ જ કરતા હોવાથી ઉધોત નામકર્મનો બંધ કરી શકે છે માટે ઉધોત નામકર્મનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધ કરે છે અને તે જ વખતે એ સાતમી નારકીના જીવો એ વિશુધ્ધિમાં તિર્યંચગતિ, તિર્યંચાનપર્વ અને નીચગોત્ર. આ ત્રણ પ્રકૃતિઓનો જઘન્ય રસબંધ કરે છે કારણકે આ ત્રણ પ્રકૃતિઓ પાપ પ્રકૃતિઓ હોવાથી આવી વિશુધ્ધિમાં જઘન્ય રસે બાંધે છે.
મનુષ્યગતિ, મનુષ્યાનુપૂર્વી, દારિક શરીર, દારિક અંગોપાંગ અને પહેલું સંઘયણ. આ પાંચ પ્રકૃતિઓનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધ ચોથા ગુણસ્થાનકમાં રહેલા સમકતી દેવો કરે છે. નારકીના જીવો સમકીતની હાજરીમાં આ પાંચ પ્રકૃતિનો સતત બંધ કરે છે પણ ઉત્કૃષ્ટ રસ બાંધવા માટે એટલી વિશુદ્ધિ નથી. સમકતી મનુષ્ય અને તિર્યંચો આ પાંચ પ્રકૃતિનો બંધ કરતા જ નથી માટે દેવો બાંધે છે એમ કહેલ છે.
દેવાયુષ્યનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધ છઠ્ઠા ગુણસ્થાનકમાં રહેલા જીવો સાતમાં ગુણસ્થાનકની સન્મુખ થયેલા હોય એ જીવો બાંધે છે કે જે અનંતર સમયે સાતમાં ગુણસ્થાનકના પરિણામને પામશે એવા જીવો. બાંધે છે.
- દેવગતિ, દેવાનુપૂર્વી, વૈક્રીય શરીર, આહારક શરીર, વૈક્રીય અંગોપાંગ, આહારક અંગોપાંગ, શુભ વિહાયોગતિ, શુભ વર્ણાદિચાર, તેજ-કાશ્મણ શરીર, જિનનામ, પહેલું સંસ્થાન, પરાઘાત, ઉરચ્છવાસ, અગુરૂલનિર્માણ, બસ-બાદરપર્યાપ્ત-પ્રત્યેક-સ્થિર, શુભ, સુભગ, સુસ્વર, આદેય, પંચેન્દ્રિય જાતિ. આ ઓગણત્રીશ પ્રકૃતિઓનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધ આઠમાં ગુણસ્થાનકના છઠ્ઠા ભાગે ક્ષપક શ્રેણિવાળા જીવો બંધ વિરચ્છેદ સમયે બાંધે છે. આ ચાર ઠાણીયો રસ તેરમા ગુમસ્થાનકે સંક્રમથી ઉદયમાં ભોગવીને નાશ કરે છે. કેટલીક પ્રવૃતિઓને ઉદયમાં ભોગવીને નાશ કરે છે.
શાલાવેદનીય, ઉચ્ચગોત્ર અને યશનામકર્મ. આ ત્રણ પ્રકૃતિઓ ક્ષપકશ્રેણિવાળા જીવો દશમાં ગુણસ્થાનકના છેલ્લા સમયે ચાર ઠાણીયા રસે બાંધે છે. આ બાંધેલો રસ તેરમા-ચોદમાં ગુણસ્થાનકે ભોગવાય છે.
બાકીની ૬૪ પ્રકૃતિઓનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધ ચારે ગતિમાં રહેલા સન્ની પર્યાપ્તા જીવો કરે છે. મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકમાં રહેલા હોય તે. જ્ઞાનાવરણીય-૫, દર્શનાવરણીય-૯, વેદની-૧, મોહ-૨૬, આયુ-૦, નામ-૧૭, ગોત્ર-૧, અંત-૫ =
૬૪.
વેદનીય-૧. અશાતા વદનીય, ગોત્ર-૧. નીચગોત્ર.
નામ-૧૭. મધ્યમ ચાર સંઘયણ, પહેલા સિવાયના પાંચ સંસ્થાન, અશુભ વિહાયોગતિ, ઉપઘાત, અસ્થિર, અશુભ, દુર્ભગ, દુસ્વર, અનાદેય, અયશ.
નરકગતિમાં એકથી છ નારકીના જીવો ૬૪ + તિર્યંચગતિ તિર્યંચાનુપૂર્વી, છેવટું સંઘયણ એમ સડસઠ પ્રકૃતિઓનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધ કરે છે.
સાતમી નારકીના જીવો ઉપરની ૬૭ + ઉધોત નામકર્મ સાથે અડસઠ પ્રકૃતિઓનો ઉત્કૃષ્ટ રસબંધા
Page 42 of 44