________________
ઇત્યાદિ દરેક વર્ણન જાણવું વિશેષમાં ત્યાં શાલ્મલી વૃક્ષ નથી પણ જંબુવૃક્ષ આવેલું છે તેના ઉપર ચૈત્યો છે. મેરૂથી પશ્ચિમ તરફની ભૂમિ ક્રમસર નીચી નીચી ઉતરતી છે. તે પ્રમાણે ૪૨000 યોજને ૧૦00 યોજન નીચી છે. જગતી પાસે તો તેનાથી પણ નીચી છે. મેરૂથી ૩૭૮૦) યોજને અધો ગ્રામની શરૂઆત થાય છે. જેથી ૨૪મી અને ૨૫મી વિજય અધોગ્રામમાં ગણાય છે. તવીસમી અને છવ્વીસમીનો પણ અમુક ભાગ અધોગ્રામમાં આવેલ છે. પણ શાસ્ત્રમાં તો ચોવીશમી અને પચ્ચીશમી વિજયના કેટલાક નગરો છે એમ જણાવેલ છે.
નિષધ પર્વતનું વર્ણન
આ પર્વત મહાવિદેહ ક્ષેત્રની દક્ષિણે આવેલો છે. રક્ત સુવર્ણ જેવો લાલ છે. ૪00 યોજન ઉંચો છે. ઉત્તર દક્ષિણ ૧૬૮૪૨ યાજન, ૨ કલા, ૩૨ ખંડ પ્રમાણ છે. ૯૪૧૫૬ યોજના પૂર્વ પશ્ચિમ લાંબો છે. ઉપરના તલીયે મધ્યમાં ૪000 યોજન લાંબુ અને ૨૦00 યોજન પહોળું અને ૧૦ યોજન ઊંડું વનવેદિકા સહિત તિગિચ્છ નામનું દ્રહ છે. તેની ધી દેવી છે. પાંચસો યોજન ઉંચાઈ વાળા નવકુટ છે. એક કુટ ઉપર જિન ચૈત્ય છે. બાકીના આઠ ફુટ ઉપર પ્રાસાદ છે. પર્વત વન અને વેદિકા સહિત છે.
નીલવંત પર્વત-મહાવિદેહ ક્ષેત્રની ઉત્તર દિશા બાજુ છે. માપાદિ સર્વ નિષધ પર્વત પ્રમાણે છે. નામ ફેર છે. વૈદુર્યરત્ન જેવો લીલો કેશરી દ્રહ છે. અને કીર્તિ દેવનું નિવાસ સ્થાન છે.
હરિવર્ષ ક્ષેત્રનું વર્ણન- નિષધ પર્વતની દક્ષિણ દિશાએ આવેલું છે. ઉત્તર દક્ષિણ ૮૪૨૧ યોજન ૧ કલા ૧૬ ખંડ પ્રમાણ આવેલું છે. પૂર્વ પશ્ચિમ ૭૩૯૦૧ યોજન અને ૧૭ કલા છે. ક્ષેત્રની મધ્યમાં ૧૦૦૦ યોજના ઉંચો મૂલમાં ૧000 યોજન ઉપર ૫00 યોજનાના વિસ્તારવાલો વૃત્ત વૈતાઢય પર્વત આવેલો છે. તે ગંધાપાતી નામનો છે. તેની ઉપર જિન ચૈત્ય છે. સદાને માટે સુષમા આરાના એટલે બીજા આરાના ભાવ વર્તે છે. બે પલ્યોપમના આયુષ્યવાળા મનુષ્યો અને તિર્યંચો હોય છે. શરીરની અવગાહના મનુષ્યની ૨ ગાઉની અને તિર્યંચની ૪ ગાઉની હોય છે. બે દિવસને આંતરે બોર જેટલો આહાર કરે છે. તિર્યંચો એક દિવસને આંતરે આહાર કરે છે. ૧૨૮ પાંસળીઓ હોય છે. ૬૪ દિવસ અપત્યપાલન હોય છે. બાકી બધું દેવકુફ ક્ષેત્રની જેમ જાણવું પણ બધું ય ઉતરતા રસકસવાળું. ત્યાં સુખ સુખ હતું. અહીં સુખ છે. પૂર્વ તરફ પ૬૦૦૦ નદીઓના પરિવાર વાલી હરિસલિલા નદી અને પશ્ચિમ તફ હરિકાન્તા નદી નીકળે છે.
- રમ્ય ક્ષેત્ર- નીલવંત પર્વતની ઉત્તરે આવેલું છે. હરિવર્ષ ક્ષેત્રની જેમ વર્ણન જાણવું નામ ફેરફાર રૂપે છે. તે વૃત્ત વૈતાઢ્યનું નામ માલ્યવંત છે. ઉપર ચૈત્ય છે. નદીનું નામ નરકાન્તા અને નારીકાન્તા નદી છે.
મહા હિમવંત પર્વત- હરિવર્ષ ક્ષેત્રની દક્ષિણે આવેલો છે. પીત્ત વર્ણનો છે. ૨00 યોજન ઉંચો ૪૨૧૦ યોજન ૧૦ કલા ઉત્તર દક્ષિણ પહોળો છે. આઠ ખંડ પ્રમાણ છે. અને પૂર્વ પશ્ચિમ લાંબો પ૩૯૩૧ યોજન અને ૬ કલા છે. 2000 યોજન લાંબુ ૧000 યોજન પહોળું અને ૧૦ યોજન ઊંડું મહાપદ્મદ્રહ છે. હીં દેવનું સ્થાન છે. (શ્રી દેવી પ્રમાણે વર્ણન) ઉપર ૫00 યોજન ઉંચા ૮ કુટ છે. એક કુટ ઉપર જિનચૈત્ય અને બાકીના ઉપર પ્રાસાદો વન-વેદિકા સહિત હોય છે.
Page 131 of 234