18 Dosho thi Rathit Arihant Parmatma

SR No.: 009168
Original Sutra Author: N/A
Author: Narvahanvijay
Publisher: Narvahanvijay
Total Pages: 76
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 69

પ્રતિકૂળ પદાર્થોમાં દ્વેષાદિ પરિણામ કરતાં કરતાં પોતાનો સંસાર વધારતા જાય છે.
એવી જ રીતે તેઇન્દ્રિય જીવોને સૂક્ષ્મ કાયયોગ અને સૂક્ષ્મ વચનયોગ પ્રાપ્ત થયેલા હોય છે. એની સાથે સાથે બાહર કાયયોગ, બાદર વચનયોગ પ્રાપ્ત કરીને રાગાદિ પરિણામ કરતા કરતા પોતાનો સંસાર વધારતા જાય છે.
ચોરિન્દ્રિય જીવોને સૂક્ષ્મ કાયયોગ, સૂક્ષ્મ વચનયોગ તેમજ બાદર કાયયોગ, બાદર વચનયોગ વીર્ય ક્ષયોપશમભાવ પેદા થયેલું હોય છે. એ વીર્યના ક્ષયોપશમભાવે રાગાદિ પરિણામ પુદગલોને વિશે કરતાં કરતાં એ ચીરિન્દ્રિય જીવો પોતાનો સંસાર વધારતા જાય છે.
જીવોને જેમ જેમ વીર્યંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમભાવથી વીર્યની શક્તિ વધતી જાય છે તેમ તેમ જીવો વધતા જતા વીર્યથી કર્મનો બંધ પણ વિશેષ રીતે કરતા જાય છે.
અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવોને સુક્ષ્મ કાયયોગ અને સુક્ષ્મ વચનયોગ વીર્યંતરાય કર્મના. ક્ષયોપશમભાવથી વીર્ય રૂપે પેદા થતો જાય છે તેમ બાદર કાયયોગ અને બાદરવચનયોગ વીર્યની શક્તિ વીર્યંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમ ભાવથી જીવોને પેદા થતાં થતાં એનો ઉપયોગ પુગલોને વિશે રાગાદિ પરિણામ કરતા કરતા સંસારની વૃદ્ધિનું કારણ બને છે. આ વીર્યથી અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવો એકેન્દ્રિય જીવો કરતાં ૧૦૦૦ ગણો અધિક કર્મબંધ કરે છે.
સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવોને સુક્ષ્મ કાયયોગ, સુક્ષ્મ વચનયોગ, સુક્ષ્મ મનયોગ આ ત્રણેની શક્તિ વીર્યંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમભાવથી પ્રાપ્ત થયેલી હોય છે. તેની સાથે સાથે બાહર કાયયોગ, બાદર વચનયોગ અને બાદરમનયોગ વીર્યની શક્તિ વીર્યંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમભાવથી પેદા થયેલી હોય છે. આ શક્તિના પ્રતાપે સમયે સમયે જીવ જઘન્યથી અંતઃકોટાકોટિ સાગરોપમ જેટલો કર્મબંધ કરતો જાય છે અને ઉત્કૃષ્ટથી દરેક કર્મની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ જે પ્રમાણે કહેલી છે તે પ્રમાણે કર્મબંધરૂપે બાંધતો જાય છે.
વીઆંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમભાવથી આત્મિક ગુણની સન્મુખ થવામાં અને આંશિક આત્મિક ગુણનો અનુભવ કરવામાં સહાયભૂત નહિ થવા દેવામાં જે વીર્યંતરાય કર્મનો ઉદય જીવને મન, વચન, કાયાના યોગનો વ્યાપાર ઉપયોગી ન બને અને પુરૂષાર્થ કરીને ઉપયોગી બનાવે એવા વીર્યંતરાય કર્મના ક્ષયોપશમ ભાવના ૩ ભેદ પાડવામાં આવેલા છે. (૧) બાલવીર્ય, (૨) બાલપંડિત વીર્ય અને (૩) પંડિત વીર્ય.
(૧) બાલવીર્ય :- જે જીવો પુરૂષાર્થ કરીને પોતાના મન, વચન, કાયાના યોગનો વ્યાપાર ગ્રંથી દેશે આવ્યા પછી ગ્રંથીને ઓળખવામાં પ્રયત્ન કરે એટલે કે દેવ, ગુરૂ અને ધર્મની આરાધના કરતાં કરતાં મારા આત્માના સંસારમાં જન્મ મરણની પરંપરા વધારનાર અને એ જન્મ મરણમાં દુ:ખ, દુ:ખ અને દુ:ખની પરંપરા પેદા કરાવનાર કોણ છે ? એ દુ:ખથી છૂટવા માટે હું શું કરું? તો છૂટી શકું આવી વિચારણાઓ પેદા કરીને દુ:ખ આપનાર ચીજોને ઓળખવાની ઇચ્છા પેદા થાય, દુ:ખ આપનારી ચીજોથી દૂર રહેવાની ઇચ્છા પેદા થાય એવી ભાવનાથી દેવ, ગુરૂ અને ધર્મની આરાધના કરે અને એમાં પોતાના વીર્યને, શક્તિને વારંવાર જોડતો જાય અને એને જોડીને મોક્ષનો અભિલાષ પેદા કરે, ગ્રંથીભેદ કરે અને સમતિની પ્રાપ્તિ કરે એ સમકિતને પામીને એને ટકાવી રાખીને પોતાનું જીવન જીવે, એ રીતે મળેલી વીર્યની શક્તિનો ઉપયોગ કરવો એને બાલવીર્ય કહેવાય છે.
દેવ, ગુરૂ અને ધર્મની આરાધના શુભ ક્રિયારૂપે કરતાં કરતાં પોતાના આત્માને દુઃખી કરનારી ચીજોને ઓળખવાની ઇચ્છા પેદા ન થાય અને ઓળખીને તેનાથી સાવચેતી રાખી જીવન જીવવાનો પુરૂષાર્થ
Page 69 of 76