________________
આત્મા કર્મનો કર્તા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
૭૧ એક ઠેકાણે અંગ્રેજીમાં કહ્યું છે કે, “માણસ પાપમાં પડી જવા માત્રથી પાપી બની જતો નથી; જો તે ઘોર પશ્ચાત્તાપ સાથે પાછો ઊભો થઈ જાય તો તેને પાપી કહી શકાય નહિ.”
આપણા પ્રાચીન સમયમાં ધર્મ પ્રત્યેનો આદર અને પાપો પ્રત્યે સૂગ બહુ જોરમાં હતાં. તે વખતે શેઠના ઘરનું ચણતર કરવા સજ્જ બનેલો કડિયો પાયાની પહેલી ઈટ પોતે ન મૂકતો; કેમકે તેથી તે ઘરનું બધું પાપ તેને ચોંટે; તેવી માન્યતા હતી.
રોજ બધાની પથારી કરતી બા, પરણીને ઘરે આવેલા દીકરાની અને વહુની પહેલી રાતની પથારી ને કરતી. તેમ કરે તો બધી રાતનાં પાપ તેને ચોટે તેવી માન્યતા હતી.
મરવા પૂર્વે દાદીમા, પોતે ઘરમાં ખરીદીને લાવેલા તમામ શસ્ત્રો-ચપ્પ, છરી, ખાંડણી, દસ્તો, ઘંટી વગેરે-નું જાતે વિસર્જન કરી દેતી. જો તેમ ન કરે તો તેના મર્યા પછી પણ તેનાં પાપ તેને પરલોકે ચોંટે તેવી માન્યતા હતી.
અલ્હાબાદના મ્યુઝિયમમાં એવી કોઈ ધાતુની રકાબી છે જેમાં વિષયુક્ત અન્ન મુકાતાં તે તડતડતડ અવાજ કરવા લાગી જાય. આપણું હૈયું આ રકાબી જેવું હોવું જોઈએ. જેમાં પાપનો પ્રવેશ થતાં જ તે તડતડતડ કરતું રડવા લાગી જાય.
પાપ પ્રત્યેનો ધિક્કાર એ એક જ પાપનાશનું અમોઘ શસ્ત્ર છે. આ સિવાયનો કોઈ પણ મંત્રજાપ કે કોઈ પણ અનુષ્ઠાન પામવાસનાનો નાશ કરવાને અસમર્થ છે.
કામ, ક્રોધાદિ દોષો આત્માના ઘરના માલિકો ક્યારે ય ન હતા, આત્માએ જ તેમને સ્વઘરમાં મહેમાન તરીકે બોલાવેલા. પરંતુ તેમને રોજ માલ-મલીદાં મળતાં તે દાદા બની બેઠા. ઘરના માલિક બની ગયા. જો હવે તેમને રીતસર ધિક્કારવામાં આવે તો ઘરમાંથી ભાગ્યે જ છૂટકો થાય.
ઑસ્ટ્રેલિયન ફાસ્ટ બોલર લીલી ડેનિસને કોઈએ તેની ભરપૂર વિકેટો લેવાની જ્વલંત સફળતાનું રહસ્ય પૂછતાં તેણે કહ્યું કે, “જ્યારે હું દડો નાંખવા માટે દોડું છું ત્યારે સતત બેટ્સમેનને ધિક્કારતો મનમાં બોલું છું. “જા.. જા... નીકળ. આઉટ થા. પેવેલિયન ભેગો થા. મારી આ ધિક્કારવૃત્તિ જ બૅટ્સમેનને ઝટ આઉટ કરી દે છે.”
ધિક્કારનું સૂત્ર પાપોના નાશ માટે એકદમ અમોઘ છે અને અનન્ય છે.