________________
EO
જૈન તત્વજ્ઞાન સરળ ભાષામાં
પાંડવોને તેરમા વર્ષના વનવાસમાં તો દુઃખની પરાકાષ્ઠા આવી. અર્જુન જેવા મહાપરાક્રમી માણસને ‘હીજડાના વેશમાં રહેવું પડ્યું.
લલિતાંગ દેવની પત્ની દેવી સ્વયંપ્રભાએ દૈવી સુખોના તીવ્ર ભોગવટામાં બધું પુણ્ય ખતમ કર્યું. એટલે ત્યાંથી નીકળ્યા બાદ ભિખારીના કુટુંબમાં સાતમી દીકરી તરીકેનો જન્મ થયો. તે સહુને અપ્રિય થઈ પડી. આપઘાત કરવા સુધી તેને જવું પડ્યું.
વિકાર ભરેલી નજરે પરદેશી રાજકુમાર તરફ નજર કર્યાના પાપ ઉપર માયાનું પાપ કરવા જતાં રુમિ સાધ્વીએ એક લાખ ભવનો સંસાર વધારી દીધો. એ જ રીતે લક્ષ્મણા સાધ્વીએ અસંખ્ય વર્ષોનો સંસાર વધારી મૂક્યો.
ક્યાંકથી કામલક્ષ્મીનું જીવન વાંચી જજો. અત્યંત દુઃખમય અને અત્યંત દોષમય જીવનનો તે ભોગ બની ગઈ હતી. લૂંટીને અઢળક સંપત્તિ વગેરેનો માલિક બનેલો મહંમદ ગઝની છેલ્લાં વર્ષોમાં તેના વિયોગની કલ્પનાથી પાગલ બની ગયો હતો. તેની વાચા હણાઈ ગઈ હતી.
મહારાણા પ્રતાપ એક વાર સાવ ભિખારી બની ગયો હતો. કોઈ ભિખારીએ ભીખમાં મેળવેલો રોટલો તેણે માંગ્યો હતો પણ તે ય બાજપક્ષી આંચકી ગયું હતું. દીકરીને પીવા માટે આપેલું દૂધ બિલાડી ઝાપટી ગઈ હતી. તે વખતે તે રડી પડ્યો હતો. તેણે અકબરને પોતાની શરણાગતિનો પત્ર લખ્યો હતો.
અબજો ડૉલરનો સ્વામી હેઝી સ્ટ્રોંગરૂમસ્વરૂપ તિજોરીમાં પ્રવેશ્યો. રૂમનું કાર આપમેળે બંધ થઈ ગયું. ચાવી બહાર રહી ગઈ. ચાર-છ કલાકે કામ પતી જતાં બૂમો પાડી. કોઈએ બારણું ખોલ્યું નહિ. પાણીની ભયંકર તરસમાં તરફડીને મરી ગયો. તેણે ચિઠ્ઠીમાં લખ્યું, “જો કોઈ અડધો ગ્લાસ પાણી મને પાય તો આ સંપત્તિનો અડધો ભાગ બક્ષિસમાં આપી દઉં.”
ઔરંગઝેબે પિતા શાહજહાંને જેલમાં પૂરીને ખૂબ પરેશાન કરેલ. પાણી કે દૂધ પીવા માટે અને શૌચકાર્ય માટે એક પુરાણું તુંબડું આપેલું. તે ય ફૂટી ગયું. બીજું માંગ્યું ત્યારે બે હથેળી ભેગી કરીને કામ ચલાવવાનું કહ્યું. ગાળો દીધી. બીજું તુંબડું ન જ આપ્યું. તે જેલમાંથી ભાગી ન જાય તે માટે બહુ ઊંચો કોટ બનાવેલ. તેની ફરતી પાણીની અને આગની બે ખાઈઓ બનાવેલ. તેની ફરતી ખાઈમાં ભૂખ્યા ચાર સિંહોને સતત દોડતા રાખેલ.
પેલા કવિએ મોગલ બાદશાહોની પાછલી દશા જોઈને સાચું ગાયું છે.