________________
મોક્ષ છે. તેનો ઉપાય સર્વેવિરતિધર્મ
૧૩૫
મંત્રીશ્વર જ્યારે પૂજા કરે ત્યારે રાજા પણ કોઈ કાર્ય જણાવી શકતો નહિ કે મંદિરમાં પ્રવેશ કરી શકતો નહિ,
જ્યારે પેથડ મંત્રીનો પુણ્યનો સૂરજ ઉદય પામ્યો ન હતો ત્યારે એ ઘીનો વેપારી પીઘો હતો. રાજાને માટે ઘી લેવા નોકરડી બરોબર બાર વાગે દુકાને આવતી. આ જ સમયે પીથાનો પરમાત્માની અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરવાનો સમય હતો. એમાં થતો અંતરાય તેને પોસાતો ન હતો. એક દી નોકરડીને ધમકાવીને તેણે તે સમય બદલાવવા માટે કાઢી મૂકી. તેનું પરિણામ કદાચ ફાંસીની સજા આવે તેમ હતું. છતાં પીથાએ પરવા ન કરી. હા; એ ભક્તિ જ તેને ફળી. વર્ષે ૧૪૭ મણ સોનાના પગારવાળો તે માંડવગઢનો મહામંત્રી પેથડ બન્યો.
બીજાની માલિકીનું ઘર ઉદાએ ખરીધું. નવેસરથી ઘર ખોદતાં નીચેથી લાખો રૂપિયાના ઝવેરાતવાળો ચરૂ નીકળ્યો. ઉદો કહે એનો માલિક ઘરમાલિક, ઘરમાલિક કહે એ ઘર વેચાતું લેનાર ઉદો માલિક.
ઝઘડો સિદ્ધરાજ જયસિંહ પાસે ગયો. ન્યાય ઉદાની તરફેણમાં આવ્યો. ઉદો એ સંપતિને ઘરમાં રાખવા જરાય તૈયાર ન હતો એટલે એણે રાજવિહાર નામનું વિરાટ જિનાલય બનાવીને તેમાં બધી રકમ વાપરી નાંખી. સિદ્ધરાજને ખબર પડતાં તેના માટે ખૂબ માન પેદા થયું. તેને ઉદયન મંત્રી બનાવી દીધો. પછી તો એ જિનશાસનનો સંઘપતિ થયો. ચાંગાને દીક્ષા અપાવવામાં સહાયક બન્યો. જે ચાંગો કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય બન્યો. મયણા અને શ્રીપાળ કેવા જબરા પ્રભુભક્ત હતા ! નવ ભાવે બંને દંપતી મોક્ષ પામી જશે.
ઉદવાડામાં સાસરે ગયેલી કન્યાએ બાપાને પત્ર લખ્યો કે, “તમે મને કેવા ગામમાં વળાવી ? જ્યાં દેરાસર જ નથી.”
બાપાએ વીસ લાખ રૂપિયાનો વ્યય કરીને શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ ભગવંતનું જિનાલય ત્યાં ખડું કરી દીધું. કેવાં મહાન બાપ-દીકરી !
ખંભાતમાં સ્તંભન પાર્શ્વનાથ પ્રભુ સામે એકાકાર બનીને વસ્તુપાળ મંત્રી સ્તોત્રો બોલતા હતા. તે જોઈને દેરાસરમાં ચૈત્યવંદન કરતાં કવિરાજ સાધુના મોંમાંથી શ્લોક બનીને નીકળી ગયો.
“આ અસાર સંસારમાં સારભૂત સ્ત્રી છે. જેની કુલિમાં વસ્તુપાળ જેવા પ્રભુભક્તો પેદા થાય છે.”
अस्मिन्नसारे संसारे सारं सारपङ्गलोचना । यत्कुक्षिप्रभवा एते वस्तुपाल ! भवादृशाः ॥