________________
૧૨૪
જૈન તત્ત્વજ્ઞાન સરળ ભાષામાં અનશન કરીને જીવનનો નિર્મળ અંત લાવી દેવા તૈયાર થયેલી સુકુમાલિકા સાધ્વી મોતના મોંમાંથી પાછી તો ફરી પણ સંસારમાં પડી ગઈ. સાર્થવાહની પત્ની બની.
એક નંદિપેણે નિયાણું કર્યું. બીજા નંદિપેણ કામલતા ગણિકાને ત્યાં બાર વર્ષ રોકાઈ ગયા.
અષાઢાભૂતિ, કૂલવાલક મુનિ, સિંહગુફાવાસી મુનિ, સંભૂતિ મુનિ વગેરે કેટલા ય ધુરંધર સાધુઓ પતનની ખાઈમાં ખાબકી પડ્યા છે.
ઉપદેશમાળામાં કહ્યું છે કે, “ગમે તેટલું ઊંચું જીવન જીવતો સાધુ જો સ્વપ્રશંસા, પરનિંદા, રસના-લાલસા, કામવાસના કે કષાયોનો શિકાર બને તો તેના સોએ વરસ પૂરાં થઈ જાય.
सुटु वि मग्गिज्जतो, पंचेव य रित्तयं करिति सामण्ण अप्पथुइ, परनिन्दा, जीब्भोवत्था, कसाया य ॥
પણ ના પતનના ભયથી વૈરાગી આત્માઓએ સાધુવેષ લેવાની વાતની માંડવાળ કરવી નહિ.
કોને ખબર પતન થવાનું નિશ્ચિત છે ? આજના જોષીઓ ઉપર મદાર ન રખાય.
વળી બે પાંચ વર્ષ બાદ પતન થયું તો ય શું ? જે આરાધ્યું તે તો લેખે લાગ્યું જ છે. કદાચ તેમાં સાતમા ગુણસ્થાનની સ્પર્શના પણ કેમ ન થઈ ગઈ હોય ? અરે, ૪થું સખ્યત્વ ગુણસ્થાન પ્રાપ્ત થતાં જ અનંતા પુદ્ગલપરાવર્તનો સંસાર કપાઈ જાય. પછી તે ફરી કદી ન બંધાય. આ જ કેટલો મોટો લાભ છે ?
મોક્ષના ઉપાયનો પણ ઉપાય છે. આપણે જોયું કે મોક્ષ તો છે જ, પણ તેનો ઉપાય પણ છે : ચારિત્ર ધર્મ. અરે; એ ચારિત્રધર્મનો પણ ઉપાય છે; એ છે સમ્યગ્દર્શન. સમ્યગ્દર્શનનું સ્વરૂપ છે, જિનભક્તિ.
જે જિનનો ભક્ત છે તેનું ચારિત્રમોહનીય કર્મ ક્ષીણ થાય છે. આમ થતાં તેને નિર્મળ ચારિત્રધર્મની પ્રાપ્તિ થાય. તે દ્વારા તે મોક્ષ પામે.
જેને ચારિત્રમોહનીય કર્મ ક્ષીણ થયું નથી તે આત્મા જો દીક્ષા લે તો તે દીક્ષા માત્ર સાધુવેષની દીક્ષા રહે. તે દીક્ષા મોક્ષકારિણી ન બને. ચારિત્રમોહનીય કર્મનો ક્ષય (ક્ષયોપશમ) કરવો જ રહ્યો.
