________________
મોક્ષ છે. તેનો ઉપાય સર્વેવિરતિધર્મ જગાએ ઠંડીથી મશીનની પટ્ટી થીજી ગઈ હતી તે જગા શોધીને ત્યાં જોરથી હથોડી મારતાં પટ્ટી ખસી ગઈ. તમામ સંચા ચાલુ થઈ ગયા. એક હથોડી મારવાના દસ હજાર ? શેઠ તો અકળાઈ ગયા.
ગામઠી ઇજનેરે કહ્યું, “હથોડી મારવાનો તો એક જ રૂપિયો ચાર્જ થાય, પણ તે ક્યાં મારવી ? તેના ૯૯૯૯ રૂપિયા ચાર્જ કરાયો છે.
બોલો... મોક્ષ પામવામાં આપણે ક્યાં અટકયું છે ?
જે ઘા - મુહપત્તિ મોક્ષ આપે તે અનંતીવાર લીધા તો ય કેમ મોક્ષ નથી થયો ?
એનું કારણ એ હતું કે, “સંસાર સુખ આપણને ખૂબ મીઠું લાગી ગયું. એવું મીઠું લાગ્યું કે તેને પામવામાં સહેવા પડે તે તમામ દુ:ખો તો સહ્યા; પણ થઈ શકે તે બધા પાપો પણ કર્યા. (જુઓ મધુબિન્દુનું દૃષ્ટાંત.) સાધુવેષ પણ આલોકના ભોગસુખરૂપ, ખાનપાન, માનસન્માન પામવા માટે લીધો. પરલોકે સ્વર્ગના સુખો પામવા માટે લીધો. આમાં મોક્ષે જવાની કોઈ ઇચ્છા જ ન હતી. જેને મોક્ષે જવાની ઈચ્છા ન હોય તેને સાક્ષાત્ ભગવાન પણ મોક્ષમાં પહોંચાડી શકે નહિ,
દોષોથી મોક્ષ પામવાની ઇચ્છા થવી જોઈએ; પછી દોષો ઉપર તિરસ્કાર થવો જોઈએ. આ આત્માએ તો દોષોને પ્રેમ કર્યો. તેને સ્વઘરમાં બોલાવ્યા. તે ચોટ્ટાઓએ ઘરનો કબજો લઈ લીધો. આતમરામને - માલિકને - ઘરમાંથી બહાર કાઢયો. આરબ અને ઊંટની વાર્તા જેવું થયું.
જો આત્મા આંખ લાલ કરે તો ઘરમાં જામી પડેલા તમામ દોષોને ભાગી છૂટવું પડે. પણ કાશ ! આત્મા તેમના સામર્થ્ય સામે ડઘાઈ ગયો છે. સત્વ ગુમાવી બેઠો છે. - સાપની તગતગતી આંખો જોઈને કૂદીને ક્યાંય છૂ થઈ જવાની શક્તિવાળો દેડકો ડઘાઈ જાય તો સાપ તેનો આરામથી કોળિયો કરી જાય.
દોષો પ્રત્યે તિરસ્કાર ન થાય તો સંસારત્યાગ પણ નિષ્ફળ જાય.
ઘાંચીના બળદની જેમ આપણે ધર્મમાં (ધર્મક્રિયામાં) ખૂબ ગતિ કરી પણ પ્રગતિ ન કરી. જો પ્રગતિ કરી હોત તો બળદની જેમ એક જ જગ્યાએ આત્મા રહ્યો ન હોત. મોક્ષ તરફ ધસી ગયો હોત.
આંગળી ઉપર ચક્કર ચક્કર ફરતા ચકરડામાં ગતિ છે. જો તેને જમીન ઉપર ઘસારો દેવાય તો પ્રગતિ થાય. તે ક્યાં ય આગળ ચાલી જાય. આપણે