________________
ભૂવાના મોં દ્વારા શક્તિ-માતા બોલ્યા, “મારાથી તેના શરીરમાં પ્રવેશ થઈ શકતો નથી. મેં ઘણી મહેનત કરી પણ હું નિષ્ફળ ગઈ છું, કેમકે એ ભાઈની ચારેબાજુ એના ઈષ્ટમંત્રના શ્રદ્ધાપૂર્વકના જપનું એવું અભેદ્ય વાતાવરણ સર્જાયું છે કે હું તે ભેદીને તેના દેહમાં પ્રવેશી શકતી નથી.”
ઉપાસકે કહ્યું કે, “ગમે તેમ કરો, પણ તમારે તેને પરચો દેખાડવો જ પડશે.” માતાજી બોલ્યા, “જો તે જૈન ભાઈ એટલું જ કહે કે આજથી મારા ઈષ્ટમંત્રનો જપ અને તેની શ્રદ્ધા-બંને-સંપૂર્ણપણે ત્યાગી દઉં છું તો હું તરત જ તેના દેહમાં પ્રવેશી શકીશ, નહિ તો એ વાત મારા માટે અશક્ય છે.” આ સાંભળીને અજૈન ભાઈ ખૂબ હતાશ થઈ ગયા. જૈન ભાઈ અત્યંત આનંદમાં આવીને ત્યાંથી ઊભા થયા.
ઘેર પહોંચ્યા બાદ તે જૈન ભાઈ ખૂબ રડ્યા. તેમના અંતરમાં એક જ વિચાર ઘૂમરાતો રહ્યો હતો કે, “જેની પ્રચંડ તાકાતના કારણે શક્તિ-માતા પણ ધરાર નિષ્ફળ ગયા તે નવકારમંત્ર ઉપર મારી ભક્તિ કેટલી છે? આવી અદ્ભુત વસ્તુ મને મળવા છતાં હું કેવો અભાગી કે આજ સુધી એની આવી પ્રચંડ શક્તિને કદી પામી શક્યો નહિ. માત્ર શ્રદ્ધાથી ગણાતો આ મંત્ર જો મેં પૂરા સદ્ભાવ, સમજણ અને વિધિથી ગણ્યો હોત તો મારું કેવું કલ્યાણ થઈ જાત !”
ત્યારથી તે જૈન ભાઈ મંત્રાધિરાજ શ્રીનવકારના અઠંગ ઉપાસક બની ગયા !
માત્ર શ્રદ્ધાથી ગણાતા દ્રવ્ય-નવકારની પણ કેવી તાકાત ! તો ભાવ-નવકારની તો કેટલી શક્તિ હશે !
ધૂન અને જપનું બળ : સંન્યાસીનું દૃષ્ટાંત જ્યાં ક્યાંય પણ પ્રભુ સાથે તાદાત્મ્યભાવ જામશે ત્યાં તેનું ફળ મળ્યા વિના, પ્રાપ્ત થયા વિના રહેનાર નથી. ગમે તેવી આપત્તિને હડસેલી મૂકવાની તાકાત પરમાત્મભક્તિમાં હોય છે.
એ હતા એક સંન્યાસી. ફરતાં ફરતાં બંગાળમાં જઈ ચડ્યા. લોકોને સત્સંગ આપતાં આપતાં એમને ખબર પડી કે ત્યાંનો રાજા પ્રજાને ખૂબ જ રંજાડે છે. એનો સ્વભાવ અતિશય ખરાબ છે. આથી સમગ્ર પ્રજા ‘ત્રાહિમામ્’ પોકારી ગઈ હતી. એની સામે બંડ કરવામાં ય હજા૨ો માનવોની કતલ થઈ જવાનો ભય હતો.
છેવટે સંન્યાસીએ એની સામે કમર કસી. સેંકડો પ્રભુભક્તોને લઈને એ આતતાયી રાજાના મહેલે ગયા. મહેલના વિશાળ પટાંગણમાં સહુ બેસી ગયા. રાજાએ સંન્યાસીને ધમકી આપી પરંતુ જ્યારે સંન્યાસીએ કહ્યું કે, ‘અમે લોકો લેશ પણ તોફાન કરવા આવ્યા નથી. અમારે તો અહીં બેસીને પ્રભુ-નામની ધૂન જ મચાવવી છે અને જપ કરવો છે' ત્યારે રાજાએ તેમને ત્યાં બેસવાની સંમતિ આપી.
સંન્યાસીનો પ્રભાવ જ કામ કરી ગયો. સેંકડો પ્રભુભક્તોએ અખંડપણે જપ અને ધૂન શરૂ કર્યા; લગાતાર સાત દિવસ, ચોવીસે ય કલાક.
બીજી બાજુ સંન્યાસીએ રાજાના હિતની પ્રાર્થના શરૂ કરી અને બીજે દિવસે પ્રભાતે જીવનમાં કરેલા અઘોર અત્યાચારોને યાદ કરીને રાજા ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડવા લાગ્યો. તે દિવસથી રાજા પ્રજાવત્સલ, પરદુઃખભંજન બની ગયો.
‘તન્મય-ભક્તિ લેખ ઉપર મેખ મારે'
સિદ્ધ કરતો એક પ્રસંગ
તન્મય-ભક્તિની પ્રચંડ તાકાતની તો શી વાત કરું ! તેનાથી ભાગ્યના લેખને પણ મેખ લાગી જાય છે, અર્થાત્ (નિકાચિત સિવાયના) અશુભ કર્મોને પણ તે તન્મય-ભક્તિ ધક્કો લગાવીને નિષ્ફળ બનાવી શકે છે.
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૫૮
જૈન મહાભારત ભાગ-૨