________________
૪ ૨૭. 5 ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે”
પ્રિયંવદનના ગયા બાદ દ્રૌપદી ભારે આવેશમાં આવી ગઈ. તેનો આવેશવાળો સ્વભાવ તો હતો જ પણ આજે તેણે માઝા મૂકી દીધી.
દ્રૌપદીને વારંવાર વસ્ત્રાહરણનો પ્રસંગ નજર સમક્ષ આવ્યા કરતો હતો. એથી તેનો ક્રોધ કદી શાંત પડતો ન હતો. શત્રુઓના વૈરનો બદલો લેવા માટે તે તીવ્રતાથી તલસતી હતી અને હજી સુધી વૈરનો બદલો લઈ શકાયો ન હતો એટલે એના આવેશમાં ક્યારેક તો અર્ધપાગલ જેવી તેની દશા થઈ જતી.
દ્રૌપદીનો સઘળો આવેશ મુખ્યત્વે યુધિષ્ઠિર પ્રત્યે હતો, કેમકે તે જ મહાબળવાન એવા ભીમ અને અર્જુનને કશુંય પણ નહિ કરવા માટે સમજાવતા હતા.
ખૂનકા બદલા ખૂન સે” એ દ્રૌપદીનો ન્યાય હતો. ખૂનકા બદલા દેર સે’ એ યુધિષ્ઠિરની વાત હતી. હવે શી રીતે એ બે નો મેળ પડે ?
દ્રૌપદી અને કુન્તીનો ભાવાવેશ પ્રિયંવદન પાસેથી જે વાતો દ્રૌપદીએ સાંભળી તે તેના માટે અસહ્ય હતી.
તેણે ક્રોધથી ચીસ પાડતાં કહ્યું, “આ દુર્યોધન કેટલો નીચ છે ? આપણને હરામખોરીથી વનભેગા કર્યા તો ય હજી તે આપણો પીછો મૂકતો નથી. આપણને મારી નાંખવા માટે તે અત્યંત આતુર છે.
ઓ, સાસુજી ! તમે તો પાંચેય પુત્રો છતાં મારી દૃષ્ટિએ વાંઝણાં છો, કેમકે તમારા પાંચેય પુત્રો નપુંસક પાક્યા છે. જો આ લોકોમાં સામર્થ્ય હોત તો એ પાપિયાને ક્યારનો ય ધરતી ઉપર ઢાળી દીધો હોત. - હાય ! નહિ તો શું તાકાત હતી કે દુઃશાસન મારા કેશ પકડી શકે? અને દુર્યોધન મને જાંઘ ઉપર બેસવાનું કહેવા જેટલો નિર્લજજ બની શકે? અને પેલો સૂતપુત્ર કર્ણ અને જાહેરમાં ‘વેશ્યા' કહે ? પેલા પિતામહ થઈને બેઠેલા, બધાને ખુશ રાખવાના સ્વભાવવાળા ભીષ્મ મહારાજ ચૂપ રહે ?
એક પતિની સ્ત્રીની પણ જે રક્ષા એનો પતિ કરે તેટલી ય મારી રક્ષા તમારા પાંચેય પુત્રો-મારા પાંચ પાંચ પતિઓ-કરી શક્યા નથી. મારું તો જીવતર ઝેર થઇ ગયું છે !
જો તમારે લોકોએ મારી આવી રીતે લાજ જ લૂંટાવવી હોય તો તમે મને ઝેર આપીને મારી નાંખો તે હું વધુ પસંદ કરું છું. હવે મારાથી આ અન્યાય ખમાતો નથી.
ધન્ય છે તમારા લોકોની સત્યનિષ્ઠાને ! ધન્ય છે તમારા લોકોની વીરતાને ! તમારી સહનશીલતાને !”
દ્રૌપદીના આગઝરતા શબ્દો સાંભળીને કુન્તી ઊકળી પડી. તેણે યુધિષ્ઠિરને સખત ભાષામાં ઠપકો આપતાં કહ્યું, “હવે તારે ક્યાં સુધી આમ નમાલા રહેવું છે? અરે ! આ દ્રૌપદીના હૈયાની સિતમગાર વેદના જોઈને ય તને કાંઈ થતું નથી ? અરે ! ઉઘાડા પગે ચાલતા અને જીર્ણ વસ્ત્રો પહેરતા તારા ભાઈઓને જોઈને ય તને દયા આવતી નથી ? અરે ! મારા માટે ય તને કશો વિચાર આવતો નથી ? ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૧૫
જૈન મહાભારત ભાગ-૨